Aşdod Limanı’na zincirlerle değil, iradeleriyle getirildiler. Silahları yoktu; fakat dillerinde “Özgür Filistin” nidaları, kalplerinde Kudüs sevdası vardı. Zulmün soğuk duvarları arasında yankılanan o ses, zindanı titretti, Siyonist’in yüreğine korku saldı. Çünkü hakikatin karşısında en ağır pranga bile hafif kalır.
Sumud Filosu’nun yiğitleri, denizi aşarak Gazze’ye umut taşımaya niyet etmişti. Onların yolculuğu, sadece yiyecek ve ilaç götürmek değil; insanlığın onurunu hatırlatmaktı. Fakat zalim, denizi de hapishane gibi kuşatmıştı. Uluslararası sularda yapılan bu korsanlık, bir kez daha gösterdi ki İsrail sadece Gazze’yi değil, tüm vicdanları ablukaya almaya çalışıyor.
Ama unutuyorlar:
Vicdanı kelepçeleyemezsin.
Hakikati susturamazsın.
Sumud, yani sebat, zindanın karanlığında bile çiçek açar.
Ben-Gvir gibiler, o yiğitlere hakaret ederken, onların dilinden yükselen “Özgür Filistin” sesini boğmaya çalıştı. Lakin sözün en keskin kılıç olduğunu bilmediler. Alayla, aşağılamayla bu davayı küçültmek istediler, fakat bilmediler ki her hakaret bir imanlı kalpte “direniş duası”na dönüşür.
Trump’ın sahneye sürdüğü planlar, ABD’nin kurnaz hesapları, masalarda dönen tilkilikler… Bunların hepsi tarihin çöplüğüne gidecek. Çünkü tarihte her Firavun’un karşısında bir Musa, her Nemrud’un ateşinde bir İbrahim vardır. Bugün de Gazze’nin çocukları, taşlarıyla tankları sarsarken, vicdanlı yürekler denizleri aşarak onlara omuz veriyor.
Türkiye’den yükselen ses, Roma sokaklarında dalgalanan bayrak, İtalya’daki grev… Bunlar, tek bir hakikati haykırıyor: Filistin yalnız değildir.
Zindanlarda zincire vurulmuş aktivistlerin her nefesi, aslında bir çağrıdır:
“Biz burada dayanıyoruz, siz de dışarıda unutmayın!”
Mossad’ın casusları bir bir yakalanıyor, satın alınmış kalemler ve sahte propagandalar ortaya saçılıyor. Zalimler sahte görüntülerle hakikati boğmak istiyor, fakat gerçek er geç kendi güneşiyle doğuyor.
Ve biz biliyoruz ki, bu kervanın yolcuları sadece Gazze için değil, insanlığın izzeti için mücadele ediyor. Onların sabrı, bizim imtihanımızdır; onların acısı, bizim vicdan terazimizdir.
Bugün Sumud, sadece bir filo değildir. O, bir yürek hâlidir.
Aşdod zindanında yankılanan ses, aslında insanlığın kendi kalbinden gelen sestir:
“Filistin özgür oluncaya kadar, biz susmayacağız.”

Tarih, zalimlerin tank ve toplarıyla değil, mazlumların sabır ve direnişiyle yazılır. Bugün Filistin halkı, dünyanın gözü önünde bir imtihanı yaşıyor. Onlarca yıldır işgalin, ambargonun, açlığın ve bombardımanların hedefi olan Gazze, sadece bir coğrafya değil, insanlığın vicdanıdır. İşte bu vicdanı ayağa kaldıran en büyük adımlardan biri de Sumud Filosudur.

Bir İrade, Bir Umut

Sumud Filosu, yalnızca bir gemi seferi değildir. O, denize açılan bir vicdan çağrısıdır. Dünyanın dört bir yanından aktivistlerin, gazetecilerin, doktorların, insani yardım gönüllülerinin bir araya geldiği bir seferdir. Onların ellerinde silah değil, yiyecek; ceplerinde nefret değil, umut vardır.
Bu filo, kuşatma altındaki Gazze’ye insani yardım götürmekten daha öte bir anlam taşır. O, “zulme boyun eğmeyen iradenin” somut bir sembolüdür. İşte bu yüzden, bu büyük direnişin hikâyesi iki güçlü araçla ölümsüzleştirilmelidir: Belgesel ve Film.

1. Belgesel: Gerçeğin Tanıklığı

Belgesel, yaşananların yalın tanığıdır. Sumud Filosu’nun hazırlanışından son seferine kadar geçen sürecin belgelenmesi, geleceğe bırakılacak en önemli emanettir.
• Aktivistlerin hazırlık aşamasındaki umutları, endişeleri, gözlerindeki kararlılık…
• Yolculuk sırasında yaşanan gerilim, dayanışma ve insanlık dersi…
• İsrail ablukasının yaptığı baskı ve uluslararası sessizliğin utancı…
Bu belgesel, yalnızca bir tarih kaydı olmayacak; aynı zamanda gelecek nesillere “Biz o gün susmadık, denize açıldık” mesajını verecektir.

2. Film: Vicdanın Beyazperdedeki Yansıması

Sinema, insan ruhuna doğrudan dokunan bir dildir. Sumud Filosu’nun hikâyesi, beyazperdede anlatıldığında dünyaya yalnızca bir olay değil, bir destan sunulacaktır.
• Gemiye binen Türk ve yabancı aktivistlerin farklı ülkelerden gelip tek bir amaçta birleşmesi,
• Umut dolu şarkılarla başlayan yolculuğun, düşman gemilerinin gölgesinde dramatik bir hâl alması,
• Gözyaşının ve tebessümün aynı karede buluştuğu sahneler…
Bir film, bu seferi sadece belgelemeyecek, kalplere kazıyacaktır. Hollywood’un masalları yerine gerçek kahramanların hikâyesini anlatacaktır.

Neden Şimdi?

Çünkü dünya, mazlumun hikâyesini unutmamalıdır. Batı’nın kalemleri çoğu zaman işgalcilerin lehine yazsa da, kamera mazlumun gözünden bakmalıdır.

Sumud Filosu’nun hikâyesi, hem Türkiye’nin hem de insanlığın yüz akı olarak kaydedilmelidir.

Son Söz: Bir Çağrı

Sumud Filosu yalnızca Gazze’ye değil, insanlığın vicdanına da sefer yapmıştır. Bu sefer, belgesellerde gerçekliğiyle, filmlerde duygu ve etkisiyle yaşatılmalıdır.
Bugün çağrımız açıktır:
• Ey aktivistler! Hikâyenizi kameraya anlatın.
• Ey yönetmenler! Bu destanı beyazperdeye taşıyın.
• Ey vicdan sahipleri! Bu hafızaya sahip çıkın.
Çünkü tarih, ancak yazılırsa kalır, ancak kaydedilirse unutulmaz.

Sumud Filosu, insanlığın unutmaya hakkı olmayan bir mirastır.

Belgesel için bölüm başlıkları

(ör. “Hazırlık – Yolculuk – Abluka – Direniş”) veya
film için dramatik sahne önerileri ile daha da somutlaştıralım:

****

Sumud Filosu:
Belgesel ve Film İçin Yol Haritası

Belgeselin amacı: Gerçeği tanıklıklarla, belgelerle ve görüntülerle ortaya koymak.
Bölüm bölüm ilerleyerek seyirciye hem bilgi hem de duygu vermek.

Bölüm Başlıkları

• Hazırlık
• Aktivistlerin ülkelerinden çıkışları, İstanbul ve Türkiye limanlarında buluşmaları.
• Gemiye yüklenen yardımlar: un, ilaç, oyuncak, su…
• Gönüllülerin röportajları: “Neden bu sefere katılıyorsunuz?” sorusuna cevapları.
• Yolculuk
• Denizin ortasında farklı milletlerden insanların aynı sofrada oturması.
• Okunan dualar, söylenen şarkılar, paylaşılan ekmek.
• Aktivistlerin umut dolu günlüğü.
• Tehdit ve Abluka
• İsrail donanmasının gemiye yaklaşması.
• Aktivistlerin paniğe rağmen kararlılığı.
• Uluslararası medyada çıkan haberlerden kesitler.
• Direniş ve Sonrası
• Gemilere yapılan müdahale (arşiv görüntüleri, tanıklıklar).
• Aktivistlerin gözaltı süreci, diplomatik baskılar.
• Dünyada yükselen protestolar.
• Miras
• Gazze halkının “Unutmadık” sözleri.
• Aktivistlerin “Bir daha olsa yine giderim” ifadeleri.
• Sumud’un (sabır ve direniş) ruhu.

Film, bir yolculuğun hikâyesi üzerinden ilerler. Seyirci hem karakterlere bağlanır, hem de olayın büyüklüğünü hisseder.

Ana Karakterler (Örnek)

• Türk doktor: Gazze’de çocuklara şifa dağıtma hayali kuran bir gönüllü.
• İspanyol gazeteci: Gerçeği dünyaya duyurmak isteyen, ama korkuları olan bir kadın.
• Afrikalı aktivist: Yoksul bir köyden gelip Filistin’le dayanışma için sefere katılan genç.
• Yaşlı bir Filistinli sürgün: Yıllar sonra vatanına denizden kavuşmayı umut eden biri.

Önemli Sahne Önerileri

• Liman Sahnesi: Gemiler hareket ederken dualar, selamlaşmalar, gözyaşları.
• Birlik Sofrası: Farklı dillerde dualar ve şarkılar, aynı sofrada ekmek paylaşımı.
• Tehdit Anı: İsrail gemileri yaklaşırken gerilimin artışı.
• Müdahale: Sis bombaları, sirenler, bağırışlar, ama aynı zamanda aktivistlerin kararlı direnişi.
• Hapishane ve Mahkeme: Aktivistlerin sorgulanması, ama yüzlerindeki onurlu duruş.
• Son: Gemi Gazze’ye ulaşamasa da, dünya vicdanına ulaşan bir destan.

• Belgesel: Tarihin yalın kaydı olacak. Nesiller sonra bile “ne yaşandı?” sorusuna cevap verecek.
• Film: Kalplere dokunacak, gözyaşı ve umutla izlenecek, vicdanı harekete geçirecek.
Sumud Filosu, yalnızca bir deniz yolculuğu değil, insanlığın onur yürüyüşüdür. Bu yüzden hem kamera, hem de beyazperde bu hikâyeyi dünyaya anlatmalıdır.

Belgesel senaryo taslağı
ve
film için ayrıntılı sahne planı :

*****

Sumud Filosu: Belgesel ve Film İçin Yol Haritası

Belgeselin amacı: Gerçeği tanıklıklarla, belgelerle ve görüntülerle ortaya koymak.
Bölüm bölüm ilerleyerek seyirciye hem bilgi hem de duygu vermek.

Bölüm Başlıkları

• Hazırlık
• Aktivistlerin ülkelerinden çıkışları, İstanbul ve Türkiye limanlarında buluşmaları.
• Gemiye yüklenen yardımlar: un, ilaç, oyuncak, su…
• Gönüllülerin röportajları: “Neden bu sefere katılıyorsunuz?” sorusuna cevapları.
• Yolculuk
• Denizin ortasında farklı milletlerden insanların aynı sofrada oturması.
• Okunan dualar, söylenen şarkılar, paylaşılan ekmek.
• Aktivistlerin umut dolu günlüğü.
• Tehdit ve Abluka
• İsrail donanmasının gemiye yaklaşması.
• Aktivistlerin paniğe rağmen kararlılığı.
• Uluslararası medyada çıkan haberlerden kesitler.
• Direniş ve Sonrası
• Gemilere yapılan müdahale (arşiv görüntüleri, tanıklıklar).
• Aktivistlerin gözaltı süreci, diplomatik baskılar.
• Dünyada yükselen protestolar.
• Miras
• Gazze halkının “Unutmadık” sözleri.
• Aktivistlerin “Bir daha olsa yine giderim” ifadeleri.
• Sumud’un (sabır ve direniş) ruhu.

*****

*****

******

Bu bölüm, seyirciye aktivistlerin heyecanını, umutlarını ve vicdan çağrısını hissettirecek.

Sahne 1 – Liman Hazırlığı

*****

– 3. Bölüm: Yolculuk

Sahne 1 – Açık Deniz
• Görüntü: Gemiler mavi sulara açılıyor. Ufuk çizgisinde yavaşça kaybolan İstanbul silueti.
• Ses (anlatıcı):
“Bir limandan ayrılmak, sadece coğrafi bir yolculuğun değil, aynı zamanda kalplerin ve vicdanların yolculuğunun başlangıcıdır. Bu gemiler, Gazze’ye umut taşırken, insanlığın geleceğini de omuzluyordu.”
Sahne 2 – Gemi Günlükleri
• Görüntü: Aktivistlerin güvertede vakit geçirmesi, deftere yazması, gitar çalanlar, dua edenler.
• Röportajlar (kısa kesitler):
• Genç bir aktivist: “Annem korktu ama yine de git dedi. Çünkü biz doğru olanı yapıyoruz.”
• Bir rahip: “Dinler farklı olabilir ama adalet ortaktır. Ben bu yolculuğu dua ile anlamlandırıyorum.”
• Bir kadın aktivist: “Korkuyorum, ama korkunun üstünde bir şey var: Vicdan.”
Sahne 3 – Dalgalar ve Fırtına
• Görüntü: Gemilerde sert dalgalar, sallanan çay bardakları, dalgaların güverteye vurması.
• Ses (anlatıcı):
“Denizin dalgaları bile bu yolculuğu durduramadı. Çünkü bu gemiler sadece motorla değil, dualarla ve kararlılıkla yol alıyordu.”
Sahne 4 – Gemi Üzerinde Küçük Toplantılar
• Görüntü: Aktivistler çember olmuş, haritalara bakıyorlar, strateji konuşuyorlar.
• Diyalog (canlandırma ya da belgeselde gerçek kesitlerden alınabilir):
• “İsrail donanması önümüzü kesecek, hazır olmalıyız.”
• “Bizim silahımız yok, tek gücümüz direncimiz. Kameralarımızı hazır tutun.”
• “Eğer bizi durdururlarsa bile, dünya duysun diye sesimizi kayda alın.”
Sahne 5 – Deniz Ortasında Dayanışma
• Görüntü: Aktivistlerin birlikte yemek yapması, yaralı bir martıyı tedavi etmeleri, Filistin bayraklarının geminin direklerinde dalgalanması.
• Ses (anlatıcı):
“Bir araya geldiklerinde farklı dillerde konuşuyorlardı ama kalplerinde aynı kelime yankılanıyordu: Adalet.”
Sahne 6 – Radyo Mesajları
• Görüntü: Gemide telsizden gelen kesik sesler, İsrail donanmasının uyarı anonsları. Aktivistler dikkatle dinliyor.
• Ses (telsizden): “Bu bölgeye yaklaşmanız yasaktır. Derhal geri dönün!”
• Anlatıcı:
“Deniz giderek dalgalanıyor, ufukta tehlike beliriyordu. Ama kimse geri dönmeyi düşünmedi.”
Sahne 7 – Gece Yolculuğu
• Görüntü: Gece, güvertede yıldızların altında sessizlik. Aktivistlerden biri ezan okuyor, bir diğeri İncil’den dua okuyor. Hepsi birlikte sessizce ellerini açıyor.
• Ses (anlatıcı):
“Karanlığın ortasında yıldızlara bakan bu insanlar, aslında insanlığın ortak duasını okuyordu.”
Kapanış (Bölüm Sonu)
• Görüntü: Sabah ufukta bir savaş gemisinin gölgesi beliriyor. Aktivistler telaşla ama kararlı gözlerle bakıyor.
• Ses (anlatıcı):
“Ve işte yolculuğun en kritik anı… Karşılarında sadece dalgalar değil, silahların gölgesi de belirmişti.”
(Ekran kararır, ardından 4. bölüme geçiş:

*****

– 4. Bölüm: Engelleme ve Baskın

Sahne 1 – Ufukta Tehdit
• Görüntü: Sabahın ilk ışıkları. Ufukta İsrail savaş gemilerinin siluetleri beliriyor. Güneşin kızıllığında gölgeler giderek büyüyor.
• Ses (anlatıcı):
“Barış için yola çıkan bu gemilerin karşısına savaş için hazırlanmış donanma çıktı. Vicdanla silah karşı karşıya geliyordu.”
Sahne 2 – Aktivistlerin Hazırlığı
• Görüntü: Aktivistler birbirine sarılıyor, kameralar hazırlanıyor, bazıları dua ediyor, bazıları barış işareti yapıyor.
• Kısa röportaj kesitleri:
• “Onların silahı var, bizim haklılığımız.”
• “Geri dönmeyeceğiz. Dünya duysun diye buradayız.”
Sahne 3 – Radyo Konuşmaları
• Görüntü: Telsizden gelen keskin bir ses.
• Ses (telsiz): “Buradan geri dönmezseniz zor kullanacağız!”
• Gemi kaptanı (kararlı): “Biz yardım taşıyoruz. Bu uluslararası sulardır. Hiçbir suç işlemiyoruz.”
• Anlatıcı:
“Vicdanın sesi, tehdidin gölgesinde bile susmadı.”
Sahne 4 – Helikopterlerin Gelişi
• Görüntü: Gökyüzünde helikopterler, geminin üzerine halatlar sallanıyor. Aktivistler gökyüzüne bakıyor. Kameralar titreyerek kayıtta.
• Ses: Helikopter pervanelerinin uğultusu, bağırışlar, megafon sesleri.
Sahne 5 – Baskının Başlaması
• Görüntü: Silahlı komandolar halatlardan iniyor, güvertede bağırışlar. Aktivistler ellerini havaya kaldırıyor, bazıları yere yatıyor, bazıları “Barış!” diye bağırıyor.
• Ses (anlatıcı):
“Silahsız insanlara kurşun doğrultmak, işte tarihin kaydedeceği utanç anı böyle başladı.”
Sahne 6 – Çatışma Anları
• Görüntü: Kameraların bulanık kaydı. Aktivistlerin kanlı yüzleri, gemi güvertesinde sürüklenen insanlar.
• Detaylar:
• Bir aktivist, kamerayı yere düşürüyor, kamera yerdeyken silah sesleri duyuluyor.
• Bir kadın aktivist yaralı birini sarmaya çalışıyor.
• Göz yaşartıcı gaz bombaları atılıyor.
• Ses: Ağlama, bağırış, kurşun sesleri.
Sahne 7 – Şehitler ve Yaralılar
• Görüntü: Güvertede yere düşmüş kanlı giysiler, beyaz bayrak sallayan bir aktivist, sedyede taşınan yaralılar.
• Ses (anlatıcı):
“Vicdanları öldüremediler. Ama bu baskın, tarihe kan ve gözyaşıyla yazıldı.”
Sahne 8 – Aktivistlerin Tutuklanması
• Görüntü: Eller arkadan bağlanıyor, gemi askerler tarafından kontrol altına alınıyor. Aktivistler hâlâ slogan atıyor:
• “Gazze’ye özgürlük!”
• “Zulüm varsa, direniş de var!”
Sahne 9 – Dünya Kameraları
• Görüntü: Uluslararası basının ekranları. Haber başlıkları art arda beliriyor:
• “İsrail uluslararası sularda saldırdı”
• “Yardım filosu kanla durduruldu”
• “Dünya vicdanı ayakta”
Kapanış (Bölüm Sonu)
• Görüntü: Denizin üzerinde dalgalanan bir Filistin bayrağı.
• Ses (anlatıcı):
“Gemiler susturuldu, ama vicdan asla susturulmadı. Bu baskın, insanlığın hafızasında bir yara değil, bir direniş sembolü olarak kaldı.”

(Ekran kararır, ardından 5. bölüme geçiş:

*****

– 5. Bölüm: Dünya Tepkisi ve Etkileri

Sahne 1 – İlk Haberler
• Görüntü: Dünyanın farklı televizyon ekranları hızla yanıp sönüyor. CNN, Al Jazeera, BBC, TRT, El Cezire ekranlarında aynı başlıklar:
• “Kanlı Baskın”
• “Uluslararası sularda saldırı”
• “Yardım gemilerine ateş açıldı”
• Ses (anlatıcı):
“O sabah dünya tek bir haberle uyandı. Silahsız insanlara yapılan bu saldırı, gezegenin dört bir yanında yankı buldu.”
Sahne 2 – Sokakların Ayağa Kalkışı
• Görüntü: İstanbul, Londra, New York, Berlin, Kahire, Kuala Lumpur… Meydanlarda yüz binlerce insan ellerinde Filistin bayraklarıyla yürüyor.
• Sesler: Kalabalıktan sloganlar:
• “Gazze’ye özgürlük!”
• “İnsanlık onuru abluka tanımaz!”
• Anlatıcı:
“Sokaklar, diller farklı olsa da aynı vicdanı haykırıyordu.”
Sahne 3 – Birleşmiş Milletler ve Diplomatik Tepkiler
• Görüntü: BM Genel Kurulu’ndan görüntüler. Diplomatik heyetler kürsüde konuşuyor.
• Ses (gerçek arşiv konuşmalarından alınabilir):
• “Bu saldırı, uluslararası hukukun açık ihlalidir.”
• “Yardım taşıyanlara silah doğrultmak insanlığa ihanettir.”
• Ses (anlatıcı):
“Devletler diplomasi diliyle konuştu, ama meydanlarda halkların dili daha gür çıkıyordu.”
Sahne 4 – Şehitlerin Anısı
• Görüntü: Baskında (hayatını kaybeden) yaralanan, eziyet edilen aktivistlerin fotoğrafları, mumlar, güller. İnsanlar ağlayarak anma törenlerinde dua ediyor.
• Ses (anlatıcı):
“Onların isimleri, sadece kayıp değil, insanlığın ortak vicdanına yazılmış şehadetler oldu.”
Sahne 5 – Küresel Medya ve Sanat Dünyası
• Görüntü: Gazetelerin manşetleri, sosyal medyada viral olan fotoğraflar. Sanatçılar sahnelerde şarkılar söylüyor, ressamlar tablolar yapıyor.
• Ses: Bir konserden: “We are all Gaza!” (Hepimiz Gazze’yiz!)
• Anlatıcı:
“Sanat bile bu baskına sessiz kalmadı. Çünkü zulüm karşısında sanat, direnişin bir başka diliydi.”
Sahne 6 – Siyasi Sarsıntılar
• Görüntü: Havalimanlarında protesto yapan aktivistler, farklı ülkelerde İsrail büyükelçilikleri önünde eylemler.
• Ses (anlatıcı):
“Bu saldırı sadece Gazze ablukasını değil, dünya siyasetine de ağır bir gölge düşürdü. İsrail’in itibarı büyük bir yara aldı, Filistin’in yalnızlığı kırıldı.”
Sahne 7 – Aktivistlerin Mesajı
• Görüntü: Baskından sağ kurtulan aktivistlerle röportajlar.
• Röportaj (gerçek ya da dramatize):
• “Biz kaybettik sandılar. Ama aslında kazanan biz olduk. Çünkü dünya artık gerçeği gördü.”
• “Şehitlerimiz, yaralılarımız insanlığın şerefi oldu.”
Kapanış (Bölüm Sonu)
• Görüntü: Dünyanın farklı meydanlarında Filistin bayrakları dalgalanıyor. Kameranın odaklandığı bir çocuk Filistin bayrağını elinde sıkıca tutuyor.
• Ses (anlatıcı):
“Bir gemi batırılabilir, ama bir vicdan asla. Sumud Filosu, denizlerde durduruldu belki, ama insanlığın kalbinde asla.”

(Ekran kararır, ardından 6. ve son bölüme geçiş: Miras ve Gelecek.)

******

– 6. Bölüm: Miras ve Gelecek

Sahne 1 – Sessiz Limanlar
• Görüntü: Gün doğumu, gemilerin limanda boş ve sessiz hâli. Dalgalanan bayraklar, güvertede bırakılmış bazı yardım malzemeleri.
• Ses (anlatıcı):
“Gemiler geri döndü, ama geride bıraktıkları miras, dalgalar kadar kalıcı oldu. Sumud Filosu, sadece bir yolculuk değil, bir direniş manifestosu olarak tarihe geçti.”
Sahne 2 – Aktivistlerin Dönüşü
• Görüntü: Aktivistlerin ülkelerine dönmesi, ailelerine kavuşmaları. Bazıları gözyaşlarını tutamıyor, bazıları zafer işareti yapıyor.
• Röportaj kesitleri:
• “Bir daha olsa yine giderim.”
• “Bizi durdurdular ama vicdanlarımızı durduramadılar.”
• “Dünya artık Filistin’i daha fazla görmezden gelemez.”
Sahne 3 – Gazze’de Umut
• Görüntü: Çocuklar ellerinde oyuncak gemilerle oynuyor, duvarlara yazılar yazıyor: “Teşekkürler Filo”, “Unutmadık”.
• Ses (anlatıcı):
“Gazze’de bir umut yeşerdi. Bu umut, küçük ellerde büyüyor, geleceğe ışık tutuyor.”
Sahne 4 – Küresel Vicdanın Dirilişi
• Görüntü: Dünyanın farklı şehirlerinde yapılan Filistin destek yürüyüşlerinden görüntüler. Sosyal medyada paylaşılan mesajlar, sanat eserleri, konserler.
• Ses (anlatıcı):
“Bir gemi, dünya vicdanını uyandırdı. İnsanlar artık sessiz kalmadı. Sesler birleşti, bir çığlığa dönüştü.”
Sahne 5 – Gelecek Nesillere Mesaj
• Görüntü: Aktivistler çocuklara Filistin ve direniş hikâyesini anlatıyor. Kitaplar, resimler, filoların maketleri gösteriliyor.
• Röportaj:
• “Sizler bu hikâyeyi unutmayın. Bu sadece bir gemi yolculuğu değildi; insanlığın onur yolculuğuydu.”
• Ses (anlatıcı):
“Tarih, unutulanları değil, vicdanla yazılanları hatırlar. Sumud Filosu’nun mirası, gelecek nesillere ışık olacak.”
Sahne 6 – Final Görüntüleri
• Görüntü:
• Güneşin ufukta yükselişi, denizde hafif dalgalar.
• Bir çocuk Filistin bayrağını elinde tutarken kameraya bakıyor, ufka doğru yürüyor.
• Gemilerin deniz üzerindeki siluetleri, dalgalarla birleşiyor.
• Ses (anlatıcı, epik ama umut dolu bir tonla):
“Sumud Filosu, denizleri aşsa da, engellenmiş olsa da, insanlığın vicdanında yolculuğuna devam ediyor. Çünkü onur ve adalet, hiçbir ablukayla durdurulamaz.”

Bitiş Yazısı (Ekranda)

“Sumud Filosu: Bir gemi değil, bir direnişin simgesi. Bir yolculuk değil, insanlığın vicdan yolculuğu.”
(Müzik yükselir, beyaz perde kararır ve kapanış jeneriği başlar.)

Ve;
film için dramatik sahne planı , sahne sahne diyaloglar ve dramatik vurucu anlar :

*******

1. Sahne – Limanda Buluşma (Giriş)
• Görüntü: İstanbul limanı, sabahın erken saatleri. Gemiye yardım malzemeleri yükleniyor.
• Karakterler: Türk doktor, İspanyol gazeteci, Afrikalı genç, yaşlı Filistinli sürgün.
• Diyaloglar:
• Türk doktor: “Çocuklar için buradayım. Her kutu, bir umut taşıyor.”
• İspanyol gazeteci: “Gerçeği göstermek için kameramla buradayım. Bunu kaydedeceğim.”
• Afrikalı genç: “Biz birlikteyiz. Farklıyız ama tek amaç için buradayız.”
• Yaşlı Filistinli: “Belki göremem ama torunlarımın umudu için buradayım.”
• Müzik: Hafif umut dolu tema, limanın sessizliğiyle birleşir.
2. Sahne – Gemide Günlük Yaşam
• Görüntü: Aktivistler güvertede vakit geçiriyor, yemek yapıyor, dualar ediyor.
• Diyaloglar ve Aksiyon:
• Bir grup aktivist, birlikte dua ediyor.
• Bir genç, defterine “Buraya geldim, çünkü vicdanım izin vermedi” diye yazıyor.
• Müzik: Hafif yaylılar ve doğa sesleri (dalga, rüzgar).
3. Sahne – Tehdit Başlıyor
• Görüntü: Radar ekranında yaklaşan savaş gemileri, gökyüzünde helikopterler.
• Diyaloglar:
• Kaptan: “Herkes yerini alsın. Sabırlı olun, panik yok.”
• Aktivist: “Bunlar bize silah doğrultuyor ama biz barış taşıyoruz.”
• Müzik: Gerilimi yükselten yaylılar, dramatik tempo artıyor.
4. Sahne – Gece Yolculuğu
• Görüntü: Yıldızların altında sessizlik. Aktivistler sessizce birbirlerine bakıyor.
• Diyaloglar:
• Türk doktor (fısıldayarak): “Korkuyorum ama vicdanım rahat.”
• İspanyol gazeteci: “Kamera kaydı yapıyor… Dünya duymalı.”
• Müzik: Sessiz, hafif melankolik tema.
5. Sahne – Baskın Anı
• Görüntü: İsrail komandolarının gemiye inişi. Güvertede panik. Aktivistler ellerini kaldırıyor, bazıları yere yatıyor.
• Diyaloglar ve Aksiyon:
• Komando: “Elleri havaya kaldırın!”
• Aktivist (bağırıyor): “Biz yardım taşıyoruz! Barış taşıyoruz!”
• Bir kadın aktivist yaralıya müdahale ediyor.
• Müzik: Dramatik ve hızlı, kalp atışı gibi tempo.
6. Sahne – Gözaltı ve Direniş
• Görüntü: Aktivistler elleri bağlanarak götürülüyor.
• Diyaloglar:
• Afrikalı genç: “Bizi durdurabilirler ama vicdanı durduramazlar.”
• Yaşlı Filistinli: “Torunlarım görecek, biz burada durduk.”
• Müzik: Yavaşlayan, ağır ama umutlu tema.
7. Sahne – Dünya Tepkisi
• Görüntü: Farklı şehirlerdeki protestolar, basın görüntüleri, sosyal medya paylaşımları.
• Diyaloglar / Röportajlar:
• Aktivist (telefonla konuşuyor): “Dünya gördü, artık susturamayacaklar.”
• Sokaktaki bir kadın: “Bizim sessizliğimiz bitti. Adalet sesimizi duyacak.”
• Müzik: İlham verici, birleşen temalar.
8. Sahne – Gazze ve Umut
• Görüntü: Çocuklar elinde oyuncak gemilerle oynuyor, duvarlarda “Teşekkürler Filo” yazıyor.
• Diyalog:
• Çocuk (gülümseyerek): “Onlar geldi, bizi hatırladılar.”
• Müzik: Neşeli ama duygusal tema, umut veren melodi.
9. Sahne – Final
• Görüntü: Gemiler ufukta siluet hâlinde, çocuk bayrak tutuyor. Aktivistler birbirine sarılıyor.
• Diyalog:
• Türk doktor: “Bir daha olsa yine giderim.”
• İspanyol gazeteci: “Tarih bunu unutmayacak.”

• Anlatıcı (voice-over, epik ve umutlu ton):

“Sumud Filosu, denizleri aşsa da, engellenmiş olsa da, insanlığın vicdanında yolculuğuna devam ediyor. Onur ve adalet hiçbir ablukayla durdurulamaz.”
• Müzik: Epik final teması, umut ve zafer duygusunu pekiştiriyor.
Bu sahne planı film için hem gerilim hem dram hem de umut katmanlarını taşıyor ve izleyiciyi hem kalpten hem akıldan etkiliyor.

Ve;
tam film senaryosu formatına (sahne başlıkları, kamera açıları, diyaloglar, ses efektleri ile birlikte) :

*****

SAHNE 1 – LİMANDA BULUŞMA

Mekan: İstanbul Limanı – Sabah
Görüntü: Gemiler limanda, yardım malzemeleri yükleniyor. İnsanlar bavullar taşırken bayraklar dalgalanıyor.
Kamera Açısı: Geniş açıyla liman ve gemiler, ardından yakın çekim aktivistlerin yüzleri.
Diyaloglar:
• Türk Doktor: “Çocuklar için buradayım. Her kutu, bir umut taşıyor.”
• İspanyol Gazeteci: “Gerçeği göstermek için kameramla buradayım. Bunu kaydedeceğim.”
• Afrikalı Genç: “Biz birlikteyiz. Farklıyız ama tek amaç için buradayız.”
• Yaşlı Filistinli: “Belki göremem ama torunlarımın umudu için buradayım.”
Müzik: Hafif umut dolu tema.
SAHNE 2 – GEMİDE GÜNLÜK YAŞAM
Mekan: Geminin güvertesi – Gün ortası
Görüntü: Aktivistler yemek yapıyor, gitar çalıyor, dua ediyor.
Kamera Açısı: Yakın çekim karakterlerin yüzleri, orta çekim grup aktiviteleri.
Diyaloglar:
• Genç Aktivist: “Buraya geldim, çünkü vicdanım izin vermedi.”
Ses Efektleri: Dalga sesi, rüzgar.
Müzik: Hafif yaylılar, doğa sesleri.
SAHNE 3 – TEHDİT BAŞLIYOR
Mekan: Açık deniz – Gün ortası
Görüntü: Radar ekranında yaklaşan savaş gemileri, gökyüzünde helikopterler.
Kamera Açısı: Yakın çekim radar ekranı, orta çekim aktivistlerin tepkileri.
Diyaloglar:
• Kaptan: “Herkes yerini alsın. Sabırlı olun, panik yok.”
• Aktivist: “Bunlar bize silah doğrultuyor ama biz barış taşıyoruz.”
Müzik: Gerilimi yükselten yaylılar.
SAHNE 4 – GECE YOLCULUĞU
Mekan: Geminin güvertesi – Gece
Görüntü: Yıldızlar altında sessizlik. Aktivistler birbirine bakıyor.
Diyaloglar:
• Türk Doktor: “Korkuyorum ama vicdanım rahat.”
• İspanyol Gazeteci: “Kamera kaydı yapıyor… Dünya duymalı.”
Müzik: Hafif, melankolik tema.
SAHNE 5 – BASKIN ANI
Mekan: Geminin güvertesi – Sabah
Görüntü: İsrail komandoları gemiye iniş yapıyor. Aktivistler panik içinde ellerini kaldırıyor.
Kamera Açısı: Yakın çekim panik, geniş açı komandoların inişi.
Diyaloglar:
• Komando: “Elleri havaya kaldırın!”
• Aktivist (bağırıyor): “Biz yardım taşıyoruz! Barış taşıyoruz!”
Ses Efektleri: Silah sesleri, bağırışlar, helikopter uğultusu.
Müzik: Hızlı, dramatik tempo.
SAHNE 6 – GÖZALTI VE DİRENİŞ
Mekan: Geminin güvertesi / Donanma gemisi – Sabah
Görüntü: Aktivistler elleri arkadan bağlanarak götürülüyor.
Diyaloglar:
• Afrikalı Genç: “Bizi durdurabilirler ama vicdanı durduramazlar.”
• Yaşlı Filistinli: “Torunlarım görecek, biz burada durduk.”
Müzik: Ağır, umutlu tema.
SAHNE 7 – DÜNYA TEPKİSİ
Mekan: Farklı şehirler – Günler sonra
Görüntü: Sokak protestoları, televizyon ekranları, sosyal medya paylaşımları.
Diyaloglar:
• Aktivist (telefonla konuşuyor): “Dünya gördü, artık susturamayacaklar.”
• Kadın Protestocu: “Bizim sessizliğimiz bitti. Adalet sesimizi duyacak.”
Müzik: İlham verici birleşen temalar.
SAHNE 8 – GAZZE VE UMUT
Mekan: Gazze – Gün ortası
Görüntü: Çocuklar oyuncak gemilerle oynuyor, duvarlara yazılar yazıyor: “Teşekkürler Filo”.
Diyalog:
• Çocuk: “Onlar geldi, bizi hatırladılar.”
Müzik: Neşeli ama duygusal tema.
SAHNE 9 – FİNAL
Mekan: Denizde ufuk – Gün batımı
Görüntü: Gemiler ufukta siluet hâlinde, çocuk bayrak tutuyor. Aktivistler birbirine sarılıyor.
Diyaloglar:
• Türk Doktor: “Bir daha olsa yine giderim.”
• İspanyol Gazeteci: “Tarih bunu unutmayacak.”
Anlatıcı (voice-over):
“Sumud Filosu, denizleri aşsa da, engellenmiş olsa da, insanlığın vicdanında yolculuğuna devam ediyor. Onur ve adalet hiçbir ablukayla durdurulamaz.”
Müzik: Epik final teması, umut ve zafer duygusu.

Bu senaryo, çekim direktifleri, diyaloglar, ses ve müzikle birlikte tamamen film ekibine hazır bir formatta.

Tarih, bazı isimleri kanla yazar. O sayfalarda, alın terinden çok gözyaşı vardır; umuttan ziyade ihaneti taşır. Tony Blair de bu isimlerden biridir. Onun adı anıldığında, zihinlerde Irak’ta dökülen kan, yıkılan şehirler ve yetim kalan çocuklar belirir.
Bir zamanlar İngiltere’nin parlak yüzü, genç ve enerjik başbakanı olarak sahneye çıkmıştı. Batı’nın sözde “özgürlük” ve “demokrasi” nutuklarının taşıyıcısıydı. Fakat bu parlak maskenin ardında bir sömürgeci geleneğin devamı, sahte vaatlerin tüccarı ve kan ticaretinin adamı gizleniyordu.

Irak’a Kurulan Tuzak

2003 yılında dünya, büyük bir yalanın pençesine düştü. Irak’ın “kitle imha silahları” olduğu iddiası, Blair ve ortağı George W. Bush’un dudaklarından düşmüyordu. Halbuki bunun bir masal, bir aldatmaca olduğunu bugün herkes biliyor. O yalanla kapılar aralandı, Irak işgal edildi.
Sonuç mu?
• Bir buçuk milyon insanın kanı döküldü.
• Kadim medeniyetlerin beşiği olan Bağdat, harabeye döndü.
• Irak, parçalanmış bir ülke, paramparça olmuş bir toplum, dinmeyen acılar diyarına çevrildi.
Ve Blair, bütün bunların mimarıydı.

Ortadoğu’da Ateşin Mimarı

Tony Blair yalnızca Irak’ta değil, bütün Ortadoğu’da kan ve gözyaşının izlerini bıraktı. “Demokrasi götürüyoruz” diyerek açtığı kapıdan, işgal orduları girdi; demokrasi değil kaos, özgürlük değil yıkım geldi.
Bugün Suriye’de süren yangının, Yemen’de bitmeyen gözyaşının, Filistin’de derinleşen işgalin zeminini hazırlayanlardan biri de yine oydu. Batı için sadık bir uşak, İsrail için sinsi bir dost, mazlum halklar içinse kanlı bir cellat…

Kanlı Tilkinin Yeni Oyunu

Ve bugün, tarih yine aynı oyunu sahneliyor. Gazze’de çocuklar açlıkla kıvranırken, anneler evlatlarının cansız bedenlerini kucaklarken, aynı Tony Blair bir kez daha sahneye sürülüyor. Bu kez Filistin’in yönetimine, Gazze’nin geleceğine sözde “barış elçisi” kisvesiyle getirilmeye çalışılıyor.
Oysa bu, tilkiye kümesi emanet etmektir.
Kanlı elleriyle Irak’ı harabeye çeviren, şimdi Gazze’yi de diz çöktürmek, teslim almak istiyor.

Tarihten İbret

Tarih bize gösteriyor ki; zalim, hangi maske ile sahneye çıkarsa çıksın, nihayetinde zulmünü icra eder. Firavun “ilahlık” iddiasıyla çıktı, Nemrud ateşi tutuşturdu, Hitler dünyayı kana buladı. Blair de aynı zincirin bir halkasıdır: Modern çağın tilki yüzlü Firavunu.

Son Söz

Tony Blair, ardında milyonların ahını, yetimlerin gözyaşını, yıkılmış şehirlerin enkazını bırakmış bir isimdir. Onu “barış” adına Gazze’ye getirmek, kanla yazılmış bir ismi umut defterine kaydetmek demektir.
Fakat unutulmamalı ki; zulmün ömrü sınırlıdır. Tarih, zalimleri birer ibret levhası kılar. Mazlumların duası, zalimlerin tuzaklarını boşa çıkarır.
Ve bir gün, Blair gibi isimler sadece kanla yazılmış kara sayfalarda kalacak; fakat Filistin’in sabrı ve direnişi, insanlığın onur levhasında altın harflerle yerini alacaktır.

******

Tony Blair’in Ortadoğu’daki rolünü, özellikle Irak işgali sürecinde bıraktığı kanlı mirası tarihi vesikalar, belgeler ve raporlarla destekleyerek yazayım. İşte makale:

Tony Blair: Irak’tan Gazze’ye Uzanan Kanlı Miras

Tarih, zulmün sahte gerekçelerle meşrulaştırıldığı zamanları çok gördü. 21. yüzyılın en karanlık sayfalarından biri de şüphesiz Irak işgaliydi. Bu işgalin mimarlarından biri, hatta en önde gelenlerinden biri İngiltere Başbakanı Tony Blair’di.

“Kitle İmha Silahları” Yalanı

2002–2003 yıllarında Blair ve dönemin ABD Başkanı George W. Bush, Irak’ın elinde “kitle imha silahları” bulunduğunu iddia ederek bütün dünyayı ikna etmeye çalıştı.
• Eylül 2002’de İngiliz hükümeti tarafından yayımlanan “Iraq’s Weapons of Mass Destruction: The Assessment of the British Government” adlı raporda, Saddam Hüseyin’in 45 dakika içinde kimyasal saldırı yapabileceği öne sürüldü. (Kaynak: UK Government Dossier, 2002)
• Oysa bu raporun daha sonra şişirilmiş, abartılmış ve sahte istihbarata dayalı olduğu ortaya çıktı.
2016 yılında yayımlanan “Chilcot Raporu”, Blair’in Irak işgalini gerekçelendirmek için gerçeği çarpıttığını açıkça belgeliyordu. Rapora göre:
• Blair, işgal kararını verirken hukuki zemini yok saydı.
• İngiliz kamuoyunu yanıltarak Irak’ın Batı için acil bir tehdit olduğu izlenimini verdi.
• Diplomatik yollar tüketilmeden savaş kararı aldı.
Bu, tarihe geçen bir devlet yalanıydı.

Irak’ın Bedeli: Kan ve Gözyaşı

2003 Mart’ında başlayan işgal, kısa sürede Irak’ı cehenneme çevirdi.
• Lancet Tıp Dergisi’nin 2006’daki araştırmasına göre, savaş ve şiddet nedeniyle Irak’ta 650 binden fazla insan hayatını kaybetti.
• Iraklı yetkililere göre 2003–2011 yılları arasında ölenlerin sayısı 1,2 milyonu aştı.
• Milyonlarca insan göç etmek zorunda kaldı, bir medeniyetin beşiği yıkıntıya dönüştü.
Irak’taki Amerikan askerleri kadar İngiliz askerlerinin de işlediği insanlık suçları bugün hâlâ uluslararası mahkemelerde tartışılmaktadır.

Ortadoğu’da Yanan Ateş

Blair yalnızca Irak’ta değil, Ortadoğu’nun geneline yayılan kaosun da sorumlularından biridir. Irak’ın işgali,
• Mezhep savaşlarının fitilini ateşledi.
• El Kaide ve daha sonra DEAŞ’ın doğuşuna zemin hazırladı.
• Suriye, Yemen ve Lübnan gibi bölge ülkelerinde domino etkisi oluşturdu.
Blair, görevinden ayrıldıktan sonra dahi “Ortadoğu Barış Dörtlüsü”nün özel temsilcisi olarak sahneye çıkarıldı. 2007–2015 yılları arasında “barış elçisi” kisvesiyle Filistin meselesine dâhil oldu. Ancak bu görevi boyunca İsrail’in çıkarlarını korumakla suçlandı. (Kaynak: Middle East Monitor, 2015)

Kanlı Tilkinin Gazze Planı

Bugün ise aynı Blair’in Filistin ve Gazze’nin geleceğinde rol alması için yeniden sahneye çıkarılması, tarihin ironisidir. Irak’ı harabeye çeviren, yüzbinlerce masumun kanına giren bir isim, şimdi Gazze’de barışın anahtarı olarak sunuluyor.
Oysa bu, tilkiye kümesi emanet etmekten farksızdır.

Tarihî İbret

Tarih bize defalarca gösterdi:
• Firavun halkını “düşman korkusu” ile kandırdı.
• Nemrud zulmünü meşrulaştırmak için tanrılık iddia etti.
• Hitler dünyayı “Alman güvenliği” yalanıyla kana buladı.
• Tony Blair ise “kitle imha silahları” yalanıyla Irak’ı yok etti.
Bugün Gazze’ye “barış” getireceğini söylemesi, tarihin en acı ironilerinden biridir.

Sonuç: Zulmün Ömrü Sınırlıdır

Tarih, sadece geçmişte yaşanan hadiselerin yığınağı değildir. O, bugünü anlamlandıran ve yarına yön veren bir ayna, bir hakikat pusulasıdır. Bu aynada kimi zaman zulmün karanlık yüzünü, kimi zaman da direnişin aydınlık çehresini görürüz. İşte Gazze kıyılarında bugün yaşananlar, Firavun ile Musa’nın, Nemrut ile İbrahim’in kıyamından farklı değildir.

Zulmün Çocukları, Sabır ve Direnişin Çocukları

Gazze’nin kıyısında oturmuş küçük bir kız çocuğu… Elinde bir kalem, önünde bir kâğıt… Çizgilerinde özgürlük ve barışı resmediyor. Onun küçücük elleriyle çizdiği umut, koca koca devletlerin, küresel güçlerin vicdansızlığına tokat gibi çarpıyor. Bu çocuk, tarihin dilinden konuşuyor: “Biz bekliyoruz!”
Oysa öbür tarafta, Firavun’un çocukları gibi zulümle sarhoş olmuş bir güç var: İsrail. Abluka ile açlığa mahkûm ediyor, kimyasal sıvılarla yardım gemilerine saldırıyor, yaşlıların hastanelere ulaşmasına bile engel oluyor. Tıpkı Firavun’un doğan her erkek çocuğu öldürmek için ordularını seferber etmesi gibi, İsrail de Gazze’nin nefesini kesmeye çalışıyor. Ama ne oldu? Musa, Firavun’u denizde boğdu. İbrahim, Nemrut’un ateşini gülistan kıldı. Bugün de tarih aynı hakikati tekrar ediyor: Zulüm ile abad olunmaz.

Sumud Filosu: Vicdanın Gemileri

44 ülkeden gelen aktivist, doktor, sanatçı, gazeteci… Hepsi farklı diller konuşuyor, farklı renklere sahip, farklı coğrafyalardan geliyorlar. Ama tek bir ortak kelimeyi haykırıyorlar: “İnsanlık!”
Sumud Filosu, sadece yardım taşıyan gemiler değildir. Onlar, vicdanın dalgalara açılmış gemileridir. Onlar, insanlığın sınavıdır. Bu gemiler Gazze’ye doğru süzülürken aslında insanlığın kalbine yük taşıyorlar: Adalet, merhamet, kardeşlik…
İsrail donanması bu gemilere saldırdığında aslında sadece tekneleri değil, insanlığın umudunu hedef alıyor. Ama tarih şahittir: Zulüm ne kadar güçlü görünse de, mazlumun duası ve direnişi karşısında bir saman çöpü gibi savrulmaya mahkûmdur.

Medyanın Körlüğü, Vicdanın Çığlığı

Batı medyası üç maymunu oynuyor. Kör, sağır ve dilsiz. Onlar, adını özgürlük koydukları yalanlarının aslında nasıl bir ikiyüzlülük olduğunu bir kez daha gösteriyorlar. Ancak her susturulan haberin yerine bir Gazze çocuğunun gözyaşı, bir annenin duası, bir aktivistin haykırışı düşüyor. Bu haykırış, tarihin defterine şu satırlarla kaydoluyor: “İbrahim’in çocukları, Firavun’un çocuklarına karşı dimdik ayakta durdu.”

Çağdaş Firavunlar, Çağdaş Naziler

Bugün İsrail’in zulmüne göz yumanlar, tarih önünde Hitler’e nasıl lanet edildiyse, yarın aynı lanetle anılacaklardır. Çünkü zulmün dili, din ve ırk tanımaz. Hitler’in tankları ile İsrail’in donanması aynı zihniyetin ürünüdür. O zihniyet, insanı insan yapan değerleri yok etmeye çalışan, insanı sadece çıkarın nesnesi gören bir zihniyettir.
Ama zulüm baki değildir. Tarih bize gösterdi ki Firavunlar, Nemrutlar, Hitler hep yıkıldı. Çünkü onlar nefret ve kan üzerine bina kurdular. Oysa kan üzerine bina kuranların temeli, kendi çöküşlerini hazırlar.

Sonuç: İbrahim’in Çocukları Yeniden Ayağa Kalkıyor

Gazze’nin çocukları, Sumud’un aktivistleri, dünyanın vicdanlı insanları… Onlar, tarihin yeniden yazıldığı bu anın şahitleri ve kahramanlarıdır.
Onlar, İbrahim’in ateşe karşı imanla, Musa’nın denize karşı asa ile yürüyüşünü bugünün dünyasında yeniden hatırlatanlardır.
Ve bilinmelidir ki:
• Zulüm ebedî değildir.
• Firavunların saltanatı geçicidir.
• Zulümle dünyayı kuşatanlar, kendi zulümlerinde boğulacaklardır.
Gazze kıyılarında dalgalanan umut, insanlığın yeniden dirilişidir. Bugün Sumud Filosu’nu durdurabilirler, gemileri gasbedebilirler, aktivistleri esir alabilirler. Ama vicdanın ve hakikatin filolarını asla durduramazlar.
Çünkü tarih bir kez daha haykırıyor:
“İbrahim’in çocukları, Firavun’un çocuklarını yenecektir!”

Tarihin derinliklerinden bugüne kadar ümmetin gönlünde yankılanan bir nida vardır:
“Meta nasrullah?”
Yani, “Allah’ın yardımı ne zaman gelecek?”
Bu soru, sadece bir sual değil, aynı zamanda bir yakarış, bir çığlık, bir feryat ve bir umut kapısıdır.

Tarih Boyunca Bir Çığlık

Müslümanların tarihi, zaferlerle olduğu kadar, zulümler ve musibetlerle de örülüdür. Bedir’de birkaç yüz iman eri müşrik ordusunun önünde dururken, onların dilinde de aynı nida vardı:
“Meta nasrullah?”
Uhud’un kanlı meydanında, Hendek’in çetin günlerinde, Moğol istilası sırasında, Haçlıların Kudüs’ü kan gölüne çevirdiği zamanlarda da aynı sual yankılandı.
Ve Allah her defasında vaadini gerçekleştirdi:
“Kesinlikle Allah’ın yardımı yakındır.” (Bakara, 214)

Bugünün Yarasına Dokunan Sual

Bugün de ümmet perişan…
Gazze’nin çocukları enkaz altında nefes arıyor.
Doğu Türkistan’da zulmün kara gölgesi esir ediyor.
Arakan’da, Keşmir’de, Afrika’nın nice köşesinde mazlumun gözyaşı gökyüzüne yükseliyor.
Ümmet parçalanmış, dağılmış, güçsüz ve dağınık…
Düşmanlar birleşmiş, zulümde tek yürek olmuş.
Ve mü’minlerin dilinde yine aynı feryat var:
“Meta nasrullah?”

Hikmetin
Penceresinden

Allah Teâlâ buyuruyor:
“Allah, kimseyi gücünün yetmeyeceği şeyle sorumlu tutmaz. Herkesin yaptığı iyilik kendi yararına, işlediği günahlar da kendi zararınadır. O mü’minler, niyazlarına şöyle devam etiler: “Rabbimiz! Unutur veya hata edersek bizi cezalandırma! Rabbimiz! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır bir yük yükleme! Rabbimiz! Kaldıramayacağımız şeyleri de bize yükleme! Günahlarımızı affet, bizi bağışla, bize merhamet et! Sen bizim sahibimiz ve yardımcımızsın. Kâfirler gürûhuna karşı bize yardım eyle!”” (Bakara, 287)
Bu ayet, ümmete hem dua öğretir hem de yol gösterir.
Zira Allah’ın yardımı, hiçbir zaman sebepsiz inmemiştir. Bedir’de yardım, ancak sabırla, teslimiyetle ve birlikle geldi. Uhud’da ise zaaf, dağınıklık ve dünya sevgisi sebebiyle zafer nasip edilmedi.
Demek ki, yardımın vakti sabır, birlik, ihlas ve fedakârlık ile olgunlaşır.

Edebi Bir Çığlık

“Meta nasrullah?”
Bu, aslında sadece bir soru değil; aynı zamanda kulun kendi nefsine sorduğu bir muhasebedir.
Yardım gecikiyor olabilir; çünkü biz hazır değiliz.
Yardım gecikiyor olabilir; çünkü biz imtihanın içinde pişiriliyoruz.
Yardım gecikiyor olabilir; çünkü Allah’ın takdirinde daha büyük bir hayır vardır.
Ama şunu biliyoruz:
Allah zalimleri sevmez.
Allah mazlumun yanındadır.
Ve Allah’ın yardımı, güneşin doğması kadar kesin ve yakındır.

Son Söz

Ey ümmet!
Zayıflığını, çaresizliğini, günahını itiraf et, ama umudunu asla yitirme.
Zira tarihin her döneminde bu soru soruldu: “Meta nasrullah?”
Ve her defasında cevap geldi:
“İnna nasrallahi qarîb – Şüphesiz Allah’ın yardımı yakındır.”
O halde bizlere düşen: sabır, dua, ihlas, birlik ve gayretle o yardıma layık olmaktır.
Zira yardımın vakti, bizim hazır oluşumuzun vaktidir.

Tarih, mazlumların gözyaşıyla yazılmıştır. Bir yanda çaresizlerin duası göğe yükselir, diğer yanda zalimlerin zulmü toprağı kanla boyar. Bugün Gazze’de yaşanan, aslında tarihin hep yeniden okunmuş bir sayfasıdır.
Küresel Sumud Filosu işte böyle bir sayfaya yazıldı. Ellerinde silah değil, kalem, ekmek, ilaç ve umut taşıdılar. Ama karşılarında yine aynı yüz vardı: Haydutluğun devletleşmiş hali, insanlık kisvesi giymiş barbarlık… İsrail.

Dağdan Gelen Eşkıya

Bir Anadolu deyimi vardır: “Dağdan gelen eşkıya, bağdakini kovar.”
İşte bu eşkıya, tarihin başından beri hırsızlıkla, gaspla, işgalle beslenmiştir. Toprak gasp ettiler, insan gasp ettiler, şimdi de denizde umudu gasp etmeye kalktılar. Ama unutuyorlar: gasp eden asla kalıcı olamaz.
Çünkü tarih, mazlumların duasıyla zalimleri toprağa gömmüştür.

Duyuların Yıkılışı

Onların hesabı, Gazze’ye ilaç ve ekmek taşıyan gemileri durdurmaktı. Ama Allah’ın hesabı, zihinlerdeki zincirleri kırmaktı.
“Abluka kırılamaz” diyorlardı.
Ama Sumud’un kararlı yolcuları gösterdi ki; aslında kırılan sadece denizdeki abluka değil, aynı zamanda dünyaya örülen korku duvarıdır.
Bugün Avrupa’da öğrenciler boykot çağrısı yapıyor, Latin Amerika meydanlarında binler “Filistin yalnız değil” diye haykırıyor. Hatta büyük sermaye bile (Hollanda emeklilik fonu gibi) İsrail’in suç ortaklığından elini çekiyor.
Bu, aslında küresel vicdanın uyanışıdır.

Umut Yolcuları

Aşdod’a götürülen aktivistler, işkence merkezlerine sürüklenen gönüllüler, zincirlerle değil onurlarıyla tarihe yazıldılar. Onların bu yolculuğu, sadece bir yardım yolculuğu değil; insanlığın yüzüne vurulmuş bir tokattır.
Gazze sahilinde “Mikeno”yu gören çocukların gözyaşı, belki de bu çağın en şerefli nişanıdır. Çünkü o gözyaşında hem acı hem de umut vardı.

Hikmetin Son Sözü

Bugün dünyaya haykırıyoruz:
Zalimler, tanklarla, uçaklarla, işkencelerle ayakta duruyor.
Mazlumlar ise sabırla, dua ile ve umutla…
Ve tarih hep göstermiştir ki:
Mazlumun duası, zalimin tankından güçlüdür.
Küresel Sumud Filosu işte bu hakikati bir kez daha ispatladı.
Ve insanlığa şu soruyu bıraktı:
“Haydut İsrail mi, yoksa umut yolcuları mı tarihe kalacak?”
Cevap belli: Tarih, haydutları değil; umut yolcularını yazacaktır.

İnsanlık tarihi, ilâhî kudretin ve hikmetin tecellileriyle doludur. Rabbimiz, mutlak izzet ve azametiyle her şeyi doğrudan yapmaya kadirdir. Fakat imtihan sırrı, kulların gayreti, vicdanların harekete geçmesi ve duyguların uyanması için sebepleri vesile kılmıştır. Zira bu dünya, hikmet dünyasıdır. Sebepsiz yaratmaya muktedir olan Allah, hikmeti gereği her nimeti bir vasıta ile verir: Sütü hayvanlara, meyveyi ağaca, ekini toprağa, suyu buluta bağlar.
Bu hakikati Kur’ân şu şekilde bildirir:
“Allah, gökten su indirir de onunla ölümünden, kuruyup katılaştıktan sonra yeryüzünü diriltir. Elbette bunda gerçeğe kulak verecek bir toplum için açık bir işaret ve mühim bir ders vardır.” (Nahl, 16/65)

Tarihî Misaller ve İlâhî İkazlar

İlâhî sünnetin en çarpıcı örnekleri, peygamberlerin kavimleriyle olan mücadelesinde görülür.

• Nûh Peygamber (a.s.) kavminin helâkini istemiş, Allah ona gemi yapmasını emretmiştir. Kudretiyle doğrudan da helak edebilirdi; fakat insanlara bir ibret ve tarihe bir ders olarak tufanı gemi vesilesiyle gerçekleştirmiştir.
“Bunun üzerine ona şöyle vahyettik: Gözlerimizin önünde (muhafazamız altında) ve bildirdiğimiz şekilde gemiyi yap. Bizim emrimiz gelip de sular coşup yükselmeye başlayınca her cinsten birer çift ile, daha önce kendisi aleyhinde hüküm verilmiş olanların dışındaki aileni gemiye al. Zulmetmiş olanlar konusunda bana hiç yalvarma! Zira onlar kesinlikle boğulacaklardır.” (Mü’minûn, 23/27)

• Mûsâ Peygamber (a.s.) asasını denize vurmuş, Allah’ın kudretiyle deniz ikiye yarılmıştır. Burada asanın maddî bir gücü yoktur; fakat Allah hikmetiyle onu bir vesile kılmıştır.
“Bunun üzerine Musa’ya: Asân ile denize vur! diye vahyettik. (Vurunca deniz) derhal yarıldı (on iki yol açıldı), her bölük koca bir dağ gibi oldu.” (Şuarâ, 26/63)

• Salih Peygamber (a.s.) kavmine mucize olarak kayanın içinden deve çıkarılmıştır. Fakat kavim bu mucizeyi inkar ederek deveyi öldürdü ve helâk oldular.
“Bizi, âyetler (mucizeler) göndermekten alıkoyan tek şey, öncekilerin bu âyetleri yalanlamış olmasıdır. Nitekim Semûd kavmine, açık bir mucize olmak üzere bir dişi deve vermiştik. Onlar ise, (bu deveyi boğazladılar ve) bu yüzden zalim oldular. Oysa biz âyetleri ancak korkutmak için göndeririz.” (İsrâ, 17/59)

• Lût Peygamber (a.s.)’ın kavmi, tarihte görülmemiş bir ahlaksızlığa sapmış, taş yağmuruyla helâk edilmişti.
“Onlar şöyle dediler: “Biz suçlu bir kavme (Lût’un kavmine), üzerlerine çamurdan, pişirilmiş ve Rabbinin katında haddi aşanlar için belirlenmiş taşlar yağdırmak için gönderildik.”(Zâriyât, 51/32-34)

• Şuayb Peygamber (a.s.)’ın kavmi, ölçü ve tartıda hile yaptıkları için azaba uğratılmıştı.
“Medyen’e de kardeşleri Şuayb’ı (gönderdik). Dedi ki: Ey kavmim! Allah’a kulluk edin, sizin ondan başka tanrınız yoktur. Size Rabbinizden açık bir delil gelmiştir; artık ölçüyü, tartıyı tam yapın, insanların eşyalarını eksik vermeyin. Düzeltilmesinden sonra yeryüzünde bozgunculuk yapmayın. Eğer inananlar iseniz bunlar sizin için daha hayırlıdır.” (A’râf, 7/85)

• Ebrehe’nin ordusu, Kâbe’yi yıkmaya geldiğinde, ebabil kuşları vesilesiyle helâk edildi.
“Üzerlerine balçıktan pişirilmiş taşlar atan sürü sürü kuşlar gönderdi. Nihayet onları yenilmiş ekin yaprakları hâline getirdi.” (Fîl, 105/3-5)
Bu misaller, Allah’ın kudretinin mutlak olduğunu, ancak sebepler ve vesileler üzerinden hikmetini tecelli ettirdiğini gösterir.

Sebepler Dünyası ve İlâhî İmtihan

Kur’ân, sebeplerin hakikî tesir sahibi olmadığını, yalnızca bir perde olduğunu bildirir:
“Attığın zaman sen atmadın, fakat Allah attı.” (Enfâl, 8/17)
Bu ayet, insan fiillerinin ve araçların ancak birer perde olduğunu, hakiki failin ise Allah olduğunu hatırlatır.
İnsanın görevi, dua, gayret ve tevekkülle sebebe sarılmaktır. Çünkü hikmet düzeninde Allah’ın yardımı, kulun azmiyle birleştiğinde tecelli eder. Bu yüzden Kur’ân müminlere şöyle seslenir:
“Ey iman edenler! Sabredin, sabırda yarışın, düşmana karşı hazırlıklı olun ve Allah’tan korkun ki kurtuluşa eresiniz.” (Âl-i İmrân, 3/200)

Sosyal ve Ahlakî Boyut

Toplumların dirilişi de sebeplerle gerçekleşir. Vicdanlar ayağa kalkmadıkça, duygular uyanmadıkça, zalimlerin zulmü karşısında mazlumların feryadı dinmeyecektir. Bu yüzden Kur’ân, bireylerin değişimini toplumsal değişimin anahtarı kılar:
“Bir toplum kendi durumunu değiştirmedikçe, Allah onların durumunu değiştirmez.” (Ra’d, 13/11)
Bu ayet, ilâhî yardımın gelişini insanların iradesine, gayretine ve vicdanî uyanışına bağlar. Yani dua tek başına değil; sabır, azim ve gayretle birleştiğinde netice verir.

Sonuç ve Hikmet

Allah dilerse bir anda yapar, yoktan var eder, varı yok eder. Fakat hikmet dünyasında imtihan gereği sebepleri perdedar kılar. Bu sebepler hem insanın sorumluluğunu artırır, hem de ilâhî adaletin tecellisini gösterir.
Kur’ân’ın haber verdiği helâk kıssaları, bize sebepler dünyasında Allah’ın sünnetini öğretir: Zulüm, ahlaksızlık, hile ve inkâr, her zaman ilâhî adaletin tokadına uğramıştır. Bu ilâhî sünnet, geçmişte olduğu gibi bugün de değişmez.
“Allah’ın sünnetinde asla bir değişiklik bulamazsın.” (Fâtır, 35/43)

Özet

• Allah mutlak kudretiyle her şeyi sebepsiz de yapabilir; fakat hikmeti gereği sebepleri vesile kılar.
• Tarihte peygamberler ve kavimleri üzerinden bu hakikat defalarca tecelli etmiştir: Nûh’un gemisi, Mûsâ’nın asası, Lût’un kavminin taş yağmuru, Şuayb’ın kavminin tartı hilesi, Ebrehe’nin ordusunun ebabil kuşlarıyla helâki…
• Sebepler, imtihan sırrı ve insanın gayretini açığa çıkarmak için vardır.
• İlâhî yardım, ancak dua, sabır, azim ve gayretle birleştiğinde gelir.
• Sosyal ve ahlakî yozlaşma, helâki davet eder; adalet, ihlas ve gayret ise ilâhî yardımı celbeder.

Geçmiş kavimlerin kıssaları yalnızca birer tarih sahnesi değildir. Kur’ân, bu kıssaları “ibret” için anlatır:
“Andolsun, onların kıssalarında akıl sahipleri için ibretler vardır. Bu Kur’ân uydurulabilecek bir söz değildir. Aksine, kendinden öncekileri tasdik edici, her şeyi açıklayıcı ve iman eden topluluk için bir rehber ve rahmettir.” (Yûsuf, 12/111)
Bugün İslam dünyasının yaşadığı parçalanmışlık, zulüm, işgal ve perişanlık; tıpkı önceki kavimlerin zulüm, hile, nankörlük ve inkâr sebebiyle uğradıkları azapları hatırlatıyor.

Günümüzün Firavunları ve Ebreheleri

• Gazze’de mazlumların üzerine yağan bombalar, tarihte Lût kavminin taş yağmurunu hatırlatmaktadır.
• Doğu Türkistan’da inançlarından ötürü zindanlara atılan Müslümanlar, Mûsâ’nın kavminin Firavun’un zulmü altındaki hâlini yansıtmaktadır.

• Kudüs ve Mescid-i Aksâ’ya uzanan eller, Ebrehe’nin Beytullah’a saldıran ordusunu hatırlatmaktadır.
Allah’ın sünneti değişmez: Zulümle ayakta duran hiçbir güç, ebedî varlık bulamamıştır. Firavun’un denizde boğuluşu, Nemrud’un sinekle helâk edilişi, Ebrehe’nin ordusunun kuşlarla yok edilmesi bunun apaçık delilidir.

Sebepler ve Müslümanların Vazifesi

Ancak Allah’ın yardımının tecellisi için şartlar vardır. Müslümanların gafletten silkelenmesi, birlik olması, gayret göstermesi ve adaletle ayağa kalkması gerekir. Kur’ân bu hakikati şöyle bildirir:
“Allah, siz kendi içinizdekini değiştirmedikçe, bulunduğunuz hâli değiştirmez.” (Ra’d, 13/11)
Demek ki zulmün ortadan kalkması için yalnızca dua yetmez. Dua, gayret ve sebebe sarılma ile birleşmelidir.
• İlmiyle, ahlakıyla, siyasetiyle, medeniyetiyle bir diriliş…
• Kendi kaynaklarına dönerek, hikmetle ve adaletle yeniden ayağa kalkma…
• Parçalanmışlığı aşarak ümmet bilinciyle birlik olma…
İşte o vakit Allah’ın yardımı gecikmez. Çünkü Kur’ân buyurur:
“Eğer siz Allah’a (dinine) yardım ederseniz, O da size yardım eder ve ayaklarınızı sağlam bastırır.” (Muhammed, 47/7)

Düşündürücü Bir Gerçek

Bugün Müslümanların en büyük zaafı, sebeplere sarılmada tembellik ve gayret eksikliğidir. İlâhî yardım, sadece dilde değil; ilimde, ahlakta, siyasette, ekonomide ve toplum düzeninde ciddi bir dirilişi şart koşar. Çünkü Allah, sebepler dünyasında hikmeti gereği gayreti olmayanın yardımına koşmaz.

Sonuç ve İbret

• Geçmiş kavimlerin helâki, bugün yaşayanlara bir uyarıdır.
• Zalimlerin güçleri ne kadar büyük görünürse görünsün, Allah’ın adaleti mutlaka tecelli eder.
• Müslümanlar dua ile birlikte gayret, sabır ve birlik içinde olursa, Allah’ın yardımı gecikmeyecektir.
• İlâhî sünnet birdir: “Allah’ın sünnetinde asla bir değişiklik bulamazsın.” (Fâtır, 35/43)

Özet (Günümüz Boyutu ile)

• Tarihte kavimlerin helâkine sebep olan zulüm, hile, ahlaksızlık ve nankörlük, bugün de zalimlerin sonunu hazırlayacaktır.
• Gazze, Doğu Türkistan ve İslam coğrafyasındaki mazlumiyet, tarihteki ibretlerle birebir örtüşmektedir.
• Müslümanlar yalnızca dua değil, ilim, ahlak, siyaset, birlik ve gayretle sebeplere sarılmalıdır.
• İlâhî yardım, ancak gayretle birleşen dua ve vicdanî uyanışla tecelli edecektir.

Cevşenü’l Kebir – Bir Bölümün İzahı
Giriş ve Çıkış Kısımları

Ana Dualar (Münâcât)
Bu bölümde, ( 82 ) Allah’ın (c.c.) iradesinin ve kudretinin sonsuzluğunu vurgulayan on farklı cümle yer almaktadır.
| Arapça Aslı | Türkçe Okunuşu | Türkçe Anlamı ve İzahı |
|—|—|—|
| يَا مَنْ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ | Yâ men yahluku mâ yeşâ’ | Ey dilediğini yaratan! (Allah’ın mutlak Yaratıcı (Hâlık) olduğunu, var etme eyleminin sadece O’nun iradesine bağlı olduğunu ifade eder.) |
| يَا مَنْ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ | Yâ men yef’alu mâ yeşâ’ | Ey dilediğini yapan! (Allah’ın mutlak kudret sahibi olduğunu, yaptığı her şeyin hikmetli ve O’nun sonsuz iradesi dâhilinde olduğunu vurgular.) |
| يَا مَنْ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ | Yâ men yehdî men yeşâ’ | Ey dilediğini doğru yola ileten!
(Hidayetin (doğru yolun) sadece Allah’ın lütfuyla mümkün olduğunu, kimin bu lütfa mazhar olacağına O’nun karar verdiğini belirtir.) |
| يَا مَنْ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ | Yâ men yudıllu men yeşâ’ | Ey dilediğini sapıklıkta bırakan! (Sapıklığın ve şaşkınlığın da O’nun izniyle olduğunu, ancak bunun, kulun kendi cüz’i iradesini kötüye kullanması sonucu gerçekleştiğini ifade eder.) |
| يَا مَنْ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ | Yâ men yağfiru li men yeşâ’ | Ey dilediğini bağışlayan!
(Allah’ın Gafûr (çok bağışlayan) olduğunu, merhametiyle dilediği kulunun günahlarını affedebileceğini belirtir.) |
| يَا مَنْ يُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ | Yâ men yuazzibu men yeşâ’ | Ey dilediğine azap eden!
(Allah’ın intikamının ve adaletinin de mutlak olduğunu, azabın da O’nun iradesinde olduğunu hatırlatır.) |
| يَا مَنْ يَتُوبُ عَلٰى مَنْ يَشَاءُ | Yâ men yetûbu alâ men yeşâ’ | Ey dilediğinin tövbesini kabul eden!
(Allah’ın Tevvâb (tövbeleri kabul eden) olduğunu, kullarına af kapısını açanın O olduğunu gösterir.) |
| يَا مَنْ يُصَوِّرُ فِى الْاَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ | Yâ men yusavviru fî’l-erhâmi keyfe yeşâ’ |
Ey rahimlerde dilediği gibi suret veren! (Allah’ın Musavvir (şekil ve suret veren) olduğunu, insanı ve diğer canlıları anne rahminde en mükemmel şekilde yaratan olduğunu vurgular.) |
| يَا مَنْ يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ | Yâ men yezîdu fî’l-halkı mâ yeşâ’ | Ey yarattıklarında dilediği fazlalığı veren!
(Allah’ın yaratılışa ek özellikler, güzellikler veya zenginlikler katma kudretine sahip olduğunu belirtir.) |
| يَا مَنْ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِه مَنْ يَشَاءُ | Yâ men yahtassu bi-rahmetihî men yeşâ’ | Ey rahmetiyle dilediğini özel kılan!
(Allah’ın Rahmetinin sonsuz olduğunu ve kullarından dilediğini, özel bir lütuf ve ihsanla diğerlerinden üstün tutabileceğini
ifade eder.) |

Arapça Aslı:
{سُبْحَانَكَ يَا لَا إِلٰهَ إِلَّا أَنْتَ الْأَمَانُ الْأَمَانُ نَجِّنَا مِنَ النَّارِ}
Türkçe Okunuşu:
Subhâneke Yâ Lâ ilâhe illâ entel-emânül-emânü neccinâ mine’n-nâr.
Türkçe Anlamı:
“Seni her noksandan tenzih ederim. Ey kendisinden başka ilah olmayan! Eman ver, eman ver! Bizi cehennem ateşinden kurtar!”
* İzah: Bu ifade, duanın her bölümünün başında ve sonunda tekrarlanır. Allah’ın kutsallığını ilan edip, O’na sığınarak ateşten korunma dileğini kuvvetli bir şekilde ifade eder.

Bu dualar, insanın acizliğini ve Allah’ın mutlak gücünü, iradesini, merhametini ve adaletini kabul edip, tüm işlerde O’na sığınmasını sağlamak için okunur.

******

“İnsan her ne kadar fail-i muhtar ise de meşiet-i İlahiye asıldır, kader hâkimdir. Meşiet-i İlahiye, meşiet-i insaniyeyi geri verir, hükmünü icra eder. Kader söylese, iktidar-ı beşer konuşmaz, ihtiyar-ı cüz’î susar.”

“Allah dilemedikçe siz hiçbir şey dileyemezsiniz…” (İnsan, 76/30)

****

Kaderin Sükûtu ve İnsanın İradedeki Payı

İnsanın iradesi vardır. Bu inkâr edilemez. İnsan tercih eder, diler, adımlarını atar. Fakat bu iradenin arkasında, onu kuşatan daha büyük bir irade vardır: Meşîet-i İlahiye.
Kâinatın zerresinden galaksilere kadar her şeyi tedbir eden, en küçük hadisenin bile ipini tutan bu İlahi irade, insanın sınırlı tercihlerini çevreleyen bir deniz gibidir.
İnsan bazen kendini bütünüyle bağımsız bir varlık sanır. “Ben yaptım, ben seçtim, ben başardım” der. Oysa asıl hakikat şudur: İnsan her ne kadar fail-i muhtar (seçen, yapan) ise de, asıl olan Allah’ın dilemesidir. İnsanın dilediği, ancak Allah dilerse gerçekleşir. Tohumu toprağa insan eker; fakat onun filizlenip çıkması, rüzgârın, yağmurun, güneşin ona hizmet etmesi, tamamen İlahi takdirle olur.
Kur’an bu gerçeği açıkça bildirir:
“Allah dilemedikçe siz hiçbir şey dileyemezsiniz.” (İnsan, 76/30)
Bu ayet, insanın iradesini reddetmez; fakat insanın iradesini kuşatan daha yüksek bir hakikati ilan eder: Mutlak fail Allah’tır.

Tarihî Bir İbret

Tarih boyunca nice kavimler, kendi güçlerine, sayılarına, teknolojilerine güvenerek meydan okudular. Nemrut’un ateşi büyüktü; mancınıklar devasa idi. Ama Allah dilemediği için o ateş yakmadı. Firavun’un orduları sayısızdı; deniz dalgalıydı. Ama Allah dilediği için deniz Musa’ya yol verdi, Firavun’a mezar oldu.
Tarihin bu ibretli tabloları bize şunu öğretir: İnsan diler, çabalar, plan kurar. Ama sonuç, Allah’ın takdirine bağlıdır. Kader söylerse, insanın kudreti susar.

Edebi Bir Hikmet

Hayat bazen ince bir ip gibidir; insan o ipin üzerinde yürür. Kimi zaman kudretine güvenip hızlı adımlar atar, kimi zaman korkuya kapılır. Oysa ipi tutan eller, insanın değil, Allah’ın kudretidir.
İnsan, kendi iradesini sonsuz sanırsa ipten düşer; kendi aczini idrak edip Allah’a yaslanırsa o ince ip, köprüye dönüşür ve cennete çıkar.

Düşündürücü Bir Vurgu

Kaderin mutlak hâkimiyeti, insanın gayretini yok saymaz. Çünkü insanın iradesi, sınavın özüdür. İmtihan için küçük bir tercih alanı bırakılmıştır. İnsan bu dar alanda iyiliği veya kötülüğü seçer. Sonucu ise Allah yaratır. Bir tohum gibi: Tohum senindir ama onu meyveye çeviren, toprağı, güneşi, yağmuru yaratan Allah’tır.
Demek ki insan, kendi küçücük iradesiyle sonsuz bir mesuliyet kazanır. Ama sonuç daima Allah’ın kudretiyle şekillenir.

Sonuç

İnsanın payı azdır, ama sorumluluğu büyüktür. Allah dilemedikçe yaprak kıpırdamaz; ama insanın kalbindeki niyet, dilindeki dua ve iradesindeki yöneliş, İlahi rahmetin kapılarını açabilir.
O yüzden akıllı insan, iradesini Allah’ın iradesiyle hizalar; kendi dilediğini değil, Allah’ın razı olduğu şeyi diler. İşte o zaman kul, kul olur; Allah da Rab olduğunu ilan eder.

Her milletin tarih sahnesinde imtihan anları vardır. Kiminde bu imtihan işgal ordularıyla olur, kiminde ekonomik baskılarla, kiminde de kendi içinden çıkan gafillerle… Türkiye’nin son on yıllardaki yolculuğuna baktığımızda, “içimizdeki İsrailliler” denilebilecek bir güruhun daima pusuda beklediğini, milletin iradesini kırmak için her fırsatta harekete geçtiğini görürüz. Bu ifade bir şahsı veya bir kurumu değil; milletin ruh kökünü hedef alan, onun imanını, dirayetini, bağımsızlığını yıkmak isteyen zihniyeti temsil eder.

IMF Borcunun Bitmesi ve Küresel Rahatsızlık

2000’li yılların başında Türkiye, IMF’ye mahkûm, borç batağına sürüklenen, ekonomik kararlarını dahi dışarıdan telkinle almak zorunda kalan bir ülkeydi. Ancak 2013’e gelindiğinde Türkiye, IMF’ye olan borcunu tamamen ödeyerek masadan kalktı. Bu hadise sadece bir ekonomik mesele değildi; aynı zamanda küresel vesayetin iplerini koparmak anlamına geliyordu. Çünkü borç, bağımlılıktır; bağımlılık ise siyasî, askerî ve kültürel kuşatmanın kapısını aralar. Türkiye, bu zinciri kırdığı an, küresel odaklarda büyük bir rahatsızlık başladı.

Gezi Olayları: Borcun Bedeli mi?

Tam IMF defterinin kapandığı günlerde, “Gezi Olayları” adı altında sokaklar karıştırıldı. Ağaç bahanesiyle başlayan gösteriler, kısa sürede bir kaos senaryosuna dönüştü. Kaldırım taşlarıyla devletin temelleri sökülmek istendi. Asıl mesele birkaç ağaç değil, Türkiye’nin kendi ayakları üzerinde durmaya başlamasıydı. “Faiz lobisi” ve “küresel sermaye odakları” Gezi üzerinden Türkiye’ye mesaj veriyordu:
“Bizim iznimiz olmadan bağımsız olamazsınız!”

15 Temmuz: İçimizdeki İsrailliler’in Açık Çıkışı

2016’da ise bu rahatsızlık bir başka formatta sahne aldı: 15 Temmuz darbe teşebbüsü. Görünüşte bir grup askerî kalkışmaydı. Hakikatte ise; içerideki hainler ile dışarıdaki akıl hocalarının birleştiği bir işgal planıydı. Tanklar, uçaklar, helikopterler sadece seçilmiş hükümeti değil, milletin iradesini hedef aldı. O gece sokaklara çıkan milyonlar, sadece bir darbeyi değil, asırlardır süren esaret zincirlerini de kırdı. “İçimizdeki İsrailliler” planlarını yine milletin imanıyla, ezanıyla, salâsıyla dağıttı.

Darbeler Zincirinde Ortak Payda

Gezi’den 15 Temmuz’a kadar uzanan çizgi, aslında tek bir senaryonun farklı perdeleridir. Ortak noktaları:
• Türkiye’nin bağımsızlık yolculuğunu durdurmak,
• Ekonomik ve siyasî özgürlüğünü yeniden ipotek altına almak,
• Milleti kendi tarihine ve değerlerine yabancılaştırmak.
Dışarıda yazılan senaryolar, içeride işbirlikçi taşeronlarla uygulanmak istenmiştir. Bu taşeronlar bazen “ekonomik kriz tellalları”, bazen “sokak eylemcileri”, bazen de “askerî cuntacılar” olarak sahneye sürülmüştür.

İbret ve Hikmet

Tarih bize şunu gösterir:
Bir millet içinden “İbrahim’in yolunu tutanlar” ile “Nemrud’un ateşini körükleyenler” aynı anda çıkar. Asıl olan, bu ateşe su taşıyan karınca misali imanla, sabırla ve dirayetle safını belli etmektir.
• IMF borcunun bitmesi, milletin haysiyetini ayağa kaldırmıştır.
• Gezi, bu haysiyete atılan taş olmuştur.
• 15 Temmuz ise, taşeronların perde arkasındaki efendilerini ortaya dökmüştür.
Bugün Türkiye’nin önünde hâlâ aynı imtihan vardır:
Kendi içindeki hainlere, içimizdeki İsraillilere karşı uyanık olmak. Çünkü asıl tehlike, dışarıdaki düşmandan ziyade içerideki işbirlikçidir.

Son Söz

Her çağın bir Bedir’i, bir Uhud’u, bir Hendek’i vardır. Türkiye, kendi Bedirlerini, Uhudlarını, Hendeklerini yaşamaktadır. Ve her defasında şu hakikat ortaya çıkmaktadır:
“Allah, hakkı hak bilip ona sarılanların, batılı batıl bilip ondan kaçınanların yanındadır.”
İçimizdeki İsrailliler kaybedecek; milletin imanla beslenen iradesi galip gelecektir.

Tarihin sahnesi, hıyanet ve hilelerin hiç eksik olmadığı bir meydandır. İnsanlığın ortak hafızasında Truva Atı, sadece bir savaş hilesi değil; dostluk perdesi altında gizlenen ihanetin sembolü olmuştur. Bugün Gazze’de, Filistin’de yaşananlar da tarihin bu ibretlik tablolarını hatırlatmaktadır.

Özür ile Aklanan Domuzluk Olmaz

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun, Katar’a yönelik saldırı için özür dilemesi, “domuzun özrü” mesabesindedir. Çünkü özür, işlenen günahı ortadan kaldırmaz. Mazlumu katleden, masumu yakan bir zihniyetin özrü; ne masumların kanını geri getirir, ne de işlenen suçu temizler. Bu, ancak tarih önünde yeni bir utanç vesikasıdır.

Şeytanın Kardeşleri

Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in adı yeniden Ortadoğu’da zikrediliyor. Oysa bu isim, Irak’ın işgalinde dökülen kanın, yıkılan şehirlerin ve yetim kalan çocukların sembolüdür. Hamas’ın ona “şeytanın kardeşi” demesi boşuna değildir. Çünkü şeytanın dostu ve kardeşi, ancak fitneyi büyütür, zulmü artırır.
Nitekim Blair’in “barış” adı altında önerilen planlarda adı geçmesi, Truva Atı misali, barışın değil yeni felaketlerin habercisidir. Hainin ortağı da haindir; Irak’ta ABD’nin yanında duranlar, bugün Gazze için sözde barış planı sunarken aynı kirli oyunu yeniden sahneye koymaktadır.

Sumud’un Duruşu

Gazze’ye insani yardım götüren Sumud Filosu, tarihte Haçlı seferlerine karşı koyan İslam donanmalarını hatırlatmaktadır. Bugün Türk, İtalyan ve İspanyol gemilerinin refakati, zalimin karşısında bir caydırıcılık göstermektedir. “Ebabil kuşları Ebrehe’nin fillerini nasıl taşlarla yere sermişse, mazlumların duası da zalimlerin gemilerini batırmaya muktedirdir.”

Hainlik Zinciri: Atina’dan Tel Aviv’e

Ortadoğu’da zulmün eline taş taşıyan sadece işgalci İsrail değildir. Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın istihbarat paylaşımı, tarihin şu ibretli sözünü bir kez daha doğrulamaktadır:
“Hainin ortağı da haindir.”
Tarih, kendi milletine ihanet edenlerin, dost bildiklerini de gün gelip yarı yolda bıraktığını defalarca göstermiştir.

Tarihten İbret, Bugüne Hikmet

• Roma Truva Atı ile şehri içeriden düşürmüştü.
• İngilizler Osmanlı’yı “mandater dostluk” adı altında parçalamıştı.
• Bugün ABD ve İsrail, “barış planı” adı altında Gazze’yi teslim almak istiyor.
Tarih tekerrür ediyor; fakat ibret alınmazsa tekerrür, sadece bir felaketin habercisi olur.

Sonuç: Zalimlerin Sonu

Zalimler, özürlerle, sahte planlarla, masa başı hilelerle varlıklarını sürdürmeye çalışır. Fakat her zalimin bir sonu vardır. Firavun’un denizde boğulduğu gibi, Nemrut’un sineğe mağlup olduğu gibi, Ebrehe’nin fillerinin Ebabil taşlarıyla yerle bir olduğu gibi…
Bugün Netanyahu’nun, Blair’in, Trump’ın ve onların safında yer alanların sonu da farklı olmayacaktır. Çünkü tarih, mazlumların sabrıyla yazılır, zalimlerin hilesiyle değil.
“Zalimler için yaşasın cehennem!” sözü, dün olduğu gibi bugün de adaletin en veciz hükmüdür.

Bediüzzaman Said Nursi’nin Risale-i Nur Külliyatı’ndan seçilmiş derin manalar ihtiva eden, imani ve hikmetli konuları ele alan dört farklı pasajdır. Bu metinler, varlık, insan, rızık ve Allah’ın (Vâcibü’l-Vücud’un) sıfatları gibi temel konulara odaklanır.
​
​1. Metin ve İzahı
​Metin İktibası

​”Rızkınız, yerin hayatına bağlıdır. Yerin dirilmesi ise, bahara bakar. Bahar ise, Şems ve Kamer’i teşhir eden, gece ve gündüzü çeviren Zât’ın elindedir. Öyle ise; bir elmayı, bir adama hakiki rızk olarak vermek; bütün yeryüzünü bütün meyvelerle dolduran o Zât verebilir. Ve O, ona hakiki Rezzak olur.”
(Risale-i Nur – Sözler/454)

​İzah ve Açıklama
​Bu paragraf, rızık kavramını en geniş ve hikmetli manasıyla ele alır. İnsan rızkının sadece bir lokma yemekten ibaret olmadığını, aksine büyük bir kozmik düzene bağlı olduğunu vurgular.

• ​Rızkın Aslı (Yerin Hayatı): Rızık, insanın doğrudan çabasıyla değil, toprağın canlanması ile elde edilir. Toprak, cansız bir madde iken baharda binlerce hayat tohumunu sürmekle, adeta yeniden dirilir. Bu, rızık zincirinin ilk ve en büyük halkasıdır.
• ​Bahara ve Kudrete Bağlılık: Yerin dirilişi ise bahar olayına bağlıdır. Bahar ise kendi başına tesadüfen gelmez; Güneş’i (Şems) ve Ay’ı (Kamer) belirli bir düzen içinde hareket ettiren, geceyi gündüze çeviren sonsuz kudret sahibi bir Zât’ın (Allah’ın) kontrolündedir.
Metin, rızık zincirini bir elmanın yetişmesinden, galaksilerin hareketine kadar genişletir.
• ​Hakiki Rezzak (Gerçek Rızık Verici): Sonuç olarak, tek bir elmayı bile hakiki rızık olarak verebilecek olan, ancak bütün yeryüzünü o elmanın benzeri binlerce meyveyle ve rızıkla dolduran kudrettir. Bu kudret sahibi Allah (c.c.), “Hakiki Rezzak” (gerçek rızık verici) olarak nitelenir. İnsan, kendi çabasıyla sadece rızka ulaşan bir araçtır; rızkı yaratan ve veren O’dur.

​2. Metin ve İzahı
​Metin İktibası

​”İnsanın cevheri büyüktür. Ebede namzettir. Mahiyeti âliyedir (yüksektir). Cinayeti dahi azîmdir. İntizamı da mühimdir. Sair kâinata benzemez. İntizamsız olamaz. Mühmel kalamaz (ihmal edilemez). Abes olamaz. Fena-i mutlak ile mahkûm olamaz. Adem-i sırfa (tam yokluğa) kaçamaz. Cehennem dahi ağzını, Cennet dahi âğuş-u nazindânesini açıp bekliyorlar.”
(BEDÎÜZZAMAN – Asar-ı Bediiyye – 34)

​İzah ve Açıklama
​Bu paragraf, insanın evrendeki benzersiz konumunu ve büyük sorumluluğunu anlatır. İnsanın basit bir canlı değil, kozmik bir önem taşıyan varlık olduğu fikri işlenir.
• ​İnsanın Değeri ve Kaderi: İnsan cevheri büyük ve mahiyeti yüce bir varlıktır. En önemli vasfı ise “Ebede namzettir” ifadesiyle ebedi bir hayata aday olmasıdır. Bu, insanın yalnızca dünya hayatı için yaratılmadığını, asıl hedefinin sonsuzluk olduğunu belirtir.
• ​Sorumluluk ve Düzen: İnsanın önemi, onun fiillerinin büyüklüğüyle de (iyi veya kötü, cinayeti dahi azimdir) ilişkilidir. Ayrıca, insanın yapısındaki intizamın mühim olduğu, yani keyfi ve düzensiz bir varlık olamayacağı vurgulanır. “Abes olamaz, mühmel kalamaz” denilerek insanın yaratılışının bir hikmeti olduğu ve ihmal edilemeyeceği kesinkes belirtilir.
• ​Sonsuzluk ve Akıbet: İnsan, basit bir yok oluşa (Fena-i mutlak veya Adem-i sırf) mahkûm edilemez. Çünkü böylesine değerli ve büyük bir varlığın sonu, ya en büyük mükâfat olan Cennetin kucağına (âğuş-u nazindânesi) ya da en büyük ceza olan Cehennemin ağzına olmalıdır. Her iki ebediyet kapısının da insanı beklediği bu ifade, insanın yaptıklarının sonucunun büyüklüğünü ve ciddiyetini gösterir.

​3. Metin ve İzahı
​Metin İktibası
​”Bütün ukûlü hayrette bırakan hikmetli bir cemal-i san’at, faydeli bir hüsn-ü nakış göstererek Sâni’-i Zülcelal’in medayihine bir kaside-i medhiye gibi bir eser gösterir. Meselâ, nar ve mısıra dikkat et.”
(Risale-i Nur – Sözler)

​İzah ve Açıklama
​Bu paragraf, sanat ve hikmet kavramları üzerinden Allah’ın yaratılışındaki mükemmelliği ve benzersizliği anlatır.
• ​Akılları Hayran Bırakan Sanat: Yaratılış (kâinat), “Bütün ukûlü hayrette bırakan” derecede şaşırtıcı ve derin bir “hikmetli cemal-i san’at” (sanat güzelliği) taşır. Bu sanat, sadece güzel değil, aynı zamanda **”faydalı bir hüsn-ü nakış”**tır (yararlı bir güzellikli desen). Bu, yaratılan her şeyin hem estetik hem de işlevsel bir mükemmelliğe sahip olduğu anlamına gelir.
• ​Yaratılışın Gayesi (Methiye Kasidesi): Bu eserler (yaratılanlar), “Sâni’-i Zülcelal’in” (Celal sahibi Sanatkâr’ın) övgülerine dair yazılmış bir “kaside-i medhiye” (methiye şiiri) gibidir. Yani kâinat, sessiz bir dille, her bir parçasıyla Yaratıcısını yücelten ve O’nun isimlerini ve sıfatlarını ilan eden bir övgü manzumesidir.
• ​Örnekler (Nar ve Mısır): Bu hakikate somut örnek olarak nar ve mısır gösterilir. Narın içindeki tanelerin muntazam dizilimi ve lezzeti, mısır koçanındaki yüzlerce tohumun kusursuz yerleşimi, hem sanatın faydasını hem de hikmetin güzelliğini bir arada sergileyen, akla hitap eden delillerdir.

​4. Metin ve İzahı
​Metin İktibası
​”Nasılki Vâcibü’l-Vücud’un Zât-ı Akdesi, başkalara hiçbir cihette benzemez ve sıfatları mümkinatın sıfatlarından hadsiz derece yüksektir. Öyle de, onun kudsî cemali, mümkinatın ve mahlukatın hüsnülerine (güzelliklerine) benzemez, hadsiz derecede daha âlidir. Evet koca Cennet bütün hüsn ve cemaliyle bir cilvesi bulunan ve bir saat müşahedesi ehl-i Cennet’e, Cennet’i unutturan bir cemal-i sermedî, elbette nihayeti ve şebihi ve naziri ve misli olamaz.”
(BEDÎÜZZAMAN – Şualar – 76)

​İzah ve Açıklama
​Bu paragraf, Vâcibü’l-Vücud’un (varlığı zorunlu olan Allah’ın) Zât (öz) ve Cemal (güzellik) sıfatlarının benzersizliğini ve sonsuzluğunu konu alır.
• ​Zât ve Sıfatlarda Benzersizlik: Metin, Allah’ın “Zât-ı Akdesinin” (Kutsal Özü) ve sıfatlarının yarattıklarına (mümkinat – var olması mümkün olanlar) hiçbir yönden benzemediğini, onlardan hadsiz derece yüksek olduğunu belirtir. Bu, “Tenzih” (Allah’ı yaratılmışların sıfatlarından uzak tutma) ilkesinin bir ifadesidir.
• ​Kutsal Güzelliğin Yüceliği: Allah’ın “kudsî cemali” (kutsal güzelliği) de böyledir; mahlukatın (yaratılmışların) güzelliklerine benzemez, onlardan hadsiz derece daha yücedir. Yani dünyadaki ve hatta cennetteki tüm güzellikler, O’nun sonsuz güzelliğinin yanında gölgeden ibarettir.
• ​Cenneti Unutturan Cemal: Bu sonsuz güzelliğin bir delili olarak, koca Cennet’in bile bütün güzelliğiyle O’nun Cemalinin sadece bir tecellisi (cilvesi) olduğu ifade edilir. Öyle ki, Cennet ehline (ehl-i Cennet) bu sonsuz, “cemal-i sermedî” (ebedi güzellik) bir saatliğine gösterilse, o anın lezzetiyle Cennet’in tüm nimetlerini unutturacak kadar muhteşemdir.
• ​Sonuç: Böylesine sonsuz (sermedî) bir Cemal’in elbette nihayeti, benzeri (şebihi, naziri) veya misli olamaz. Bu, Allah’ın eşsiz ve mutlak tekliğini (Ehad) vurgulayan yüce bir tespittir.

​Makale: Rızık, İnsan ve Vâcibü’l-Vücud’un Sonsuz Sanatında Tevhidin Dört Perdesi

​Bediüzzaman Said Nursi’nin eserlerinden süzülüp gelen bu dört hikmetli parça, kâinatı, insanı ve rızkı merkezine alarak Vâcibü’l-Vücud’un (Allah’ın) mutlak birliğini ve kemalini dört farklı açıdan ispat eden manevi bir mimari kurar. Bu metinler, birbirinden ayrı konular gibi görünse de, özünde tek bir gerçeğe işaret eder: Tevhidin (birliğin) ve Sâni-i Zülcelal’in sanatındaki muhteşem ahenk.

​I. Rızık Zincirinde Gizlenen Rezzakiyet Sırrı

​Makalemizin ilk perdesini, rızık meselesine dair derin bir tefekkür açar:
​”Rızkınız, yerin hayatına bağlıdır. Yerin dirilmesi ise, bahara bakar. Bahar ise, Şems ve Kamer’i teşhir eden, gece ve gündüzü çeviren Zât’ın elindedir. Öyle ise; bir elmayı, bir adama hakiki rızk olarak vermek; bütün yeryüzünü bütün meyvelerle dolduran o Zât verebilir. Ve O, ona hakiki Rezzak olur.”
​Bu pasaj, gündelik hayatın en temel ihtiyacı olan rızkı, kozmik bir operasyonun nihai sonucu olarak gösterir. Bir elmanın oluşumu, sıradan bir kimyasal süreç değil, Güneş’i ve Ay’ı bir nizam içinde döndüren, kışın ölü toprağını baharla dirilten sonsuz bir kudretin mührüdür.
Eğer o Zât olmasaydı, bir elmayı dahi gerçek rızık olarak vermek mümkün olmazdı. İşte bu zincirleme, kusursuz intizam, rızkın basit bir madde değil, kaynağı Yüce Kudret olan mukaddes bir emanet olduğunu gösterir. Bu perspektif, insanın kendisine gelen her zerrenin ardındaki Hakiki Rezzak’ı görmesini, O’na şükretmesini ve O’na güvenmesini sağlar.

​II. Ebediyete Aday İnsanın Yüce Mahiyeti

​Rızık perdesinin hemen ardından, kâinattaki bu büyük düzenin en anlamlı meyvesi olan insan gelir. İkinci metin, insanın ne kadar büyük bir sır taşıdığını haykırır:
​”İnsanın cevheri büyüktür. Ebede namzettir. Mahiyeti âliyedir (yüksektir). Cinayeti dahi azîmdir. İntizamı da mühimdir. Sair kâinata benzemez. İntizamsız olamaz. Mühmel kalamaz (ihmal edilemez). Abes olamaz. Fena-i mutlak ile mahkûm olamaz. Adem-i sırfa (tam yokluğa) kaçamaz. Cehennem dahi ağzını, Cennet dahi âğuş-u nazindânesini açıp bekliyorlar.”
​İnsan, diğer varlıklara benzemeyen, ebedi hayata aday (namzet) tutulmuş yüce bir cevherdir. Bu yücelik, sadece potansiyelinde değil, aynı zamanda sorumluluğunun ağırlığında da gizlidir. Yaptığı en ufak bir yanlışın dahi “azim” (büyük) bir karşılığı olması, yaratılışının ne kadar ciddiye alındığını gösterir. Böylesine intizamlı, abes ve ihmal edilmekten uzak yaratılmış bir varlık, basitçe yok olup gidemez. Onun sonu, fani bir hiçlik değil, Cennetin kucağı veya Cehennemin ağzıdır. Bu, insanın cüzi iradesiyle dahi evrenin kaderini etkileyebilecek büyüklükte bir varlık olduğunu ve rızkın sadece bir beslenme aracı değil, aynı zamanda ebedi yolculuğun enerjisi olduğunu düşündürür.

​III. Kâinatın Sanatında Tevhidin Kasidesi

​Bu iki büyük hakikat, kâinatın nasıl bir sanat eseri olduğu sorusuna yol açar. Üçüncü metin, yaratılışın bir övgü şiiri (kasidesi) olduğunu ifade eder:
​”Bütün ukûlü hayrette bırakan hikmetli bir cemal-i san’at, faydeli bir hüsn-ü nakış göstererek Sâni’-i Zülcelal’in medayihine bir kaside-i medhiye gibi bir eser gösterir. Meselâ, nar ve mısıra dikkat et.”
​Kâinat, kuru bir varlık yığını değil, akılları hayrette bırakan, hem hikmetli (amaçlı) hem de faydalı bir güzelliği (hüsn-ü nakış) bir arada barındıran muazzam bir sergidir. Narın içindeki kusursuz mimari ya da mısır koçanındaki intizam, tesadüfün işi olamaz. Her biri, Celal sahibi olan Sanatkârın (Sâni’-i Zülcelal) sınırsız gücünü ve inceliğini ilan eden birer övgü şiiridir. İnsan, bu kasideyi okumakla yükümlüdür. O, Rezzak’ın verdiği rızkı (nar ve mısırı) tüketirken, aynı zamanda bu rızkın arkasındaki sonsuz sanatı da müşahede etmelidir. Bu, sanattan Sanatkâr’a yükselen bir idrak yolculuğudur.

​IV. Vâcibü’l-Vücud’un Sonsuz Cemalinde Mutlakiyet

​Son metin, bütün bu güzellik ve düzenin kaynağı olan Zât’ın, mutlak ve erişilmez kemalini ortaya koyarak tevhidin zirvesine ulaşır:
​”Nasılki Vâcibü’l-Vücud’un Zât-ı Akdesi, başkalara hiçbir cihette benzemez ve sıfatları mümkinatın sıfatlarından hadsiz derece yüksektir. Öyle de, onun kudsî cemali, mümkinatın ve mahlukatın hüsnülerine (güzelliklerine) benzemez, hadsiz derecede daha âlidir… bir saat müşahedesi ehl-i Cennet’e, Cennet’i unutturan bir cemal-i sermedî, elbette nihayeti ve şebihi ve naziri ve misli olamaz.”
​Eğer evrende Rızık O’ndan geliyorsa, eğer İnsan ebediyete namzet ve büyük bir sanat eseri ise, o zaman bu düzeni kuran Vâcibü’l-Vücud’un Zât’ı ve Cemal’i de yarattıklarının hiçbirine benzeyemez. Cennetin tüm nimetlerini ve güzelliklerini bile unutturacak kudretteki o cemal-i sermedî (ebedi güzellik), sonsuzluk mührünü taşır. Bütün bu düzenin, bütün bu rızkın, bütün bu ebedi gayenin tek bir kaynağı vardır ve o kaynak, eşsiz, benzersiz, misilsiz ve mutlak olan Allah’tır.

​Makale Özeti
​Bu makalede, dört farklı metin üzerinden İslami metafiziğin temel taşları işlenmiştir. Rızık, kozmik bir nizamın sonucu olarak Allah’ın (Hakiki Rezzak) sonsuz kudretinin delili olarak sunulmuştur. Bu rızkın muhatabı olan İnsan, basit bir fani değil, ebediyete aday, büyük bir hikmetle yaratılmış ve amellerinin karşılığı ya Cennet ya da Cehennem olan yüce bir varlık olarak tanımlanmıştır. Evren ise, nar ve mısır gibi somut örneklerle, Sâni-i Zülcelal’i öven hikmetli bir sanat eseri (kaside-i medhiye) olarak görülmüştür. Son olarak, tüm bu sanatın ve düzenin kaynağı olan Vâcibü’l-Vücud’un Zât’ının ve Cemalinin, yaratılmışların (mümkinat) güzelliklerinden hadsiz derece yüksek ve benzersiz olduğu vurgulanarak, makale Tevhidin mutlakiyetçi ispatıyla nihayetlendirilmiştir. Dört metin de, varlık zincirinin her halkasında, Allah’ın eşsizliğini ve birliğini (Tevhid) ilan eden güçlü deliller sunmaktadır.