Tarih boyunca birçok lider, güç ve iktidar hırsıyla hareket etmiş, zulümle hüküm sürmeye çalışmıştır. Ancak tarih, bize bu tür yönetimlerin daima felaketle sonuçlandığını göstermiştir. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun politikaları ve İsrail’in Filistin’e uyguladığı baskı, günümüz dünyasında bu gerçeğin en güncel örneklerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. “Netanyahu Esed’den, İsrail Esed’in Suriye’sinden beter olacak. Zalim dünyaya hâkim olamaz, rezil ve zelil olur.” sözü, sadece bir kehanet değil, tarihin defalarca isbatladığı bir gerçektir.

Tarihten Zulmün Sonu: Firavun’dan Hitler’e

Zulmün en bilinen örneklerinden biri Firavun’dur. Eski Mısır’da köleleştirdiği halklara karşı acımasızca davranan Firavun, Yaratıcı’ya meydan okuyacak kadar kendini güçlü görüyordu. Ancak tarih, onun Kızıldeniz’de askerleriyle birlikte yok olduğunu yazdı. Bugün Firavun’un sadece mumyalanmış cesedi var, fakat halkına yaşattığı zulüm sonsuza dek lanetlenmiş durumda.

Benzer şekilde Adolf Hitler, 20. yüzyılda dünyayı kasıp kavuran bir zalimdi. Yahudi soykırımı başta olmak üzere birçok ulusa karşı şiddet uyguladı, milyonlarca insanın ölümüne sebep oldu. Ancak savaşın sonunda Almanya yerle bir edildi ve Hitler, sığınakta intihar ederek tarihin en kötü sonlarından birini yaşadı. Zulümle yükselenlerin, aynı şekilde düşüşe geçtiği bir kez daha isbatlandı.

Esed ve Suriye: Bir Ülkenin Çöküşü

Suriye’deki Beşar Esed rejimi, kendi halkına uyguladığı baskı ve zulümle biliniyor. 2011’de Arap Baharı’nın etkisiyle başlayan halk ayaklanmalarına şiddetle karşılık veren Esed yönetimi, ülkesini adeta bir harabeye çevirdi. Bugün milyonlarca Suriyeli, vatansız ve yersiz bir şekilde mülteci durumunda. Esedin iktidarı yıkıldı, otladığı Rusyaya sığındı.
Zalim bir liderin, kendi halkına reva gördüğü acının, sonunda kendisini ve ülkesini nasıl mahvettiğini gösteren en güncel örneklerden biridir.

İsrail’in ve Netanyahu’nun Sonu Ne Olacak?

Netanyahu, Filistin halkına karşı yıllardır süren sistematik bir zulüm politikası yürütüyor. Gazze’de, Batı Şeria’da ve diğer bölgelerde İsrail askerleri tarafından gerçekleştirilen katliamlar, dünyanın gözleri önünde yaşanıyor. Ancak zulümle kurulan hiçbir düzen kalıcı olamaz.

İsrail’in giderek artan şiddet politikası, onun sonunu hızlandırabilir. Zulümle yönetilen her devletin içten çökmesi kaçınılmazdır. Filistin halkının yıllardır süren direnişi, tarihte zalimlere karşı verilen haklı mücadelelerin devamı niteliğindedir. Bugün İsrail’in uyguladığı şiddet ve baskı politikası, hem içeride hem de dışarıda büyük tepki topluyor. Eğer Netanyahu, zulümle ayakta kalacağını düşünüyorsa, tarih ona Firavun’un, Hitler’in ve Esed’in sonunu hatırlatacaktır.

Sonuç: Adalet Er Ya da Geç Tecelli Eder

Zalimler, kendilerini ne kadar güçlü görürse görsün, adalet eninde sonunda yerini bulur. Netanyahu ve İsrail, bugün zulüm politikalarıyla dünyaya meydan okuyor gibi görünse de bu sonsuza kadar süremez. Tarih, zulümle yönetilen hiçbir sistemin ayakta kalmadığını gösteriyor. Esed’in Suriye’yi nasıl bir harabeye çevirip kaçtığı ortadayken, Netanyahu da İsrail’i benzer bir sona sürükleyecektir.

Mehmet, hayatı boyunca dünyaya bağlı yaşamıştı. Gözleri hep daha fazlasını istemiş, nefsi hep rahatına düşkün olmuştu. Namaz kılmayı hep erteler, tövbe etmeye fırsat bulamazdı. “Daha yaşlanmadım, daha çok vaktim var,” diye düşünürdü. Oysa ölüm bir gün aniden gelmiş, onu yakalamıştı.

Karanlık ve Yalnızlık

Gözlerini açtığında derin bir karanlığın içinde buldu kendini. Etrafına baktı; ne tanıdık yüzler vardı ne de alışık olduğu dünya. Bir mezarın içinde olduğunu fark ettiğinde, kalbini tarifsiz bir korku sardı. Artık yalnızdı…

Tam o sırada, gökten inen iki heybetli varlık belirdi. Yüzleri insana benziyordu ama dünyadaki hiçbir şeye benzemezdi. Gözleri alev gibi parlıyor, sesleri gök gürültüsünü andırıyordu. Onlar Münker ve Nekir idi.

Mehmet’in dizleri titremeye başladı. Derin bir ter boşaldı alnından. Kaçacak yer yoktu, geri dönme şansı da…

Sorgu Başlıyor

Meleklerden biri, gür sesiyle sordu:

— Rabbin kim?

Mehmet’in boğazı düğümlendi. Dünya hayatında Rabbini tanıması gerektiğini biliyordu ama hiç gereği gibi tanımamıştı. Cevap vermek istedi, ama dili tutuldu. “Allah” demek istiyor, ama kalbiyle hiç O’na yönelmediğini fark ediyordu.

Melek tekrar sordu:

— Rabbin kim?

Mehmet ter içinde kaldı, dizleri titredi. Sonunda zorla mırıldandı:

— B-ben… Allah…

Ama sesi boğuk çıktı, sanki söylediği kelime havada asılı kaldı. Melekler onun samimiyetsizliğini sezmişti. Çünkü dünya hayatında Rabbini tanımamış, ona secde etmemişti.

İkinci Soru:

— Dinin ne?

Mehmet yine yutkundu. İslam üzere doğmuştu ama hayatı boyunca ne Kur’an okumuş ne de Peygamber’in (s.a.v.) sünnetine uymuştu. Kendi çıkarlarını, dünyevi zevkleri dininin önüne koymuştu.

— İslam… dedi zorlukla.

Ama sesi yankılanmadı. Çünkü İslam üzere yaşamamıştı.

Üçüncü Soru:

— Bu adam (Peygamber) hakkında ne biliyorsun?

Hz. Muhammed’i (s.a.v.) biliyordu elbette. Ama hayatını örnek almış mıydı? Onun ahlakını yaşamış mıydı? Sünnetine uymuş muydu?

Gözleri büyüdü, içi titredi. Dünya hayatında her şeyi araştırmış, her şeyi öğrenmişti; en iyi restoranları, en pahalı arabaları, en lüks tatilleri… Ama Peygamber’in hayatını öğrenmeye vakti olmamıştı.

Cevap veremedi. Melekler sustu. Derin bir sessizlik oldu. Sessizlik, Mehmet’in içini delip geçen bir hançer gibiydi.

Azap Başlıyor

Birden mezarın kenarından bir kapı açıldı. Oradan gelen sıcaklık, Mehmet’in iliklerine kadar işledi. Korkuyla geri çekildi ama kaçacak yeri yoktu. Azap melekleri belirdi, ellerinde demirden tokmaklar vardı.

— Sen dünyada gaflet içinde yaşadın. Rabbini unuttun, namazını kılmadın, haram helal demeden yaşadın. Sana verilen fırsatları geri teptin. Bugün artık pişmanlık vakti değil, hesap vaktidir!

Mehmet çığlık atmak istedi ama sesi çıkmadı. Mezarı daralmaya başladı, kaburgaları birbirine geçti. Artık anladı… Dünya hayatındaki her anın, her tercihin bir karşılığı vardı. Ama artık geri dönüş yoktu…

1. Erken Cumhuriyet Döneminde Uygulanan Yasaklar
Türban ve Başörtüsü Yasağı: Cumhuriyetin ilk yıllarında, 1925’teki Şapka Kanunu ile erkekler için fes ve benzeri dini sembol kabul edilen kıyafetlerin giyilmesi yasaklandı. Kadınlar içinse doğrudan bir yasal düzenleme olmamasına rağmen, özellikle 1930’lardan itibaren kamu kurumlarında başörtüsü kullanımı fiilen engellendi. 1980’lerden sonra bu yasak, üniversiteler ve kamu hizmetlerinde daha sistematik bir şekilde uygulanmaya başlandı.
Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması (1925): 30 Kasım 1925’te çıkan kanunla, tarikatlar yasaklandı ve tüm tekke, zaviye ile türbeler kapatıldı. Bu, dini cemaatlerin örgütlenmesini engellemeyi ve dinin toplumsal etkisini azaltmayı hedefliyordu.
Din Eğitimine Kısıtlamalar: 3 Mart 1924’te Hilafetin kaldırılması ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim birliği sağlandı. Medreseler kapatıldı, din eğitimi devlet kontrolüne alındı ve bir süre tamamen kaldırıldı. İmam Hatip Okulları ancak 1950’lerde yeniden açıldı.

Arapça Ezan Yasağı (1932-1950): 1932’de ezanın Türkçe okunması zorunlu hale getirildi. Bu, dini ritüellerin “millileştirilmesi” çabası olarak görüldü.
Kıyafet ve Şeriat Mahkemelerinin Kaldırılması: 1924’te şeriat mahkemeleri kaldırılarak yerine seküler mahkemeler kuruldu. Dini kıyafetlerin (cübbe, sarık vb.) kamu alanında kullanımı yasaklandı.
2. Toplumun Tepkileri
Cumhuriyetin elit kesimi, şehirli orta sınıf ve modernist aydınlar bu reformları genellikle destekledi. Laiklik, Batılılaşma ve modernleşme hedeflerine uygun görüldü. Özellikle genç nesiller arasında bu politikalar, eski düzenin geride bırakılması olarak düşünüldü.

Olumsuz Tepkiler ve Direniş:
Kırsal Kesim ve Muhafazakârlar: Kırsal bölgelerde yaşayan dindar halk, bu yasakları dini kimliklerine bir saldırı olarak düşündü. Özellikle tekke ve zaviyelerin kapatılması, dini liderlerin etkisini kaybederek toplumda bir boşluk oluşturulmasına neden oldu.

Sessiz Direniş: Yasaklara uymak istemeyenler, genellikle sessiz bir şekilde geleneksel pratiklerini özel alanda sürdürmeye çalıştı. Örneğin, Arapça ezan yasağına rağmen bazı köyler gizlice eski usulde ezan okumayı devam ettirdi.
Siyasi Tepkiler: Çok partili döneme geçişle birlikte (1946’dan sonra), Demokrat Parti gibi muhafazakâr eğilimli partiler bu yasaklara karşı halkın tepkisini siyasete taşıdı. 1950’de DP’nin iktidara gelmesiyle ezan yeniden Arapça okunmaya başlandı ve din eğitimi üzerindeki bazı kısıtlamalar gevşetildi.
3. Uzun Vadeli Etkiler ve Günümüz
Başörtüsü Tartışmaları: 1980’ler ve 1990’larda başörtüsü yasağı, özellikle üniversitelerde büyük bir toplumsal gerilim oluşturdu. 28 Şubat 1997 sürecinde bu yasaklar daha da katılaştı ve binlerce öğrenci eğitim hakkını kaybetti. Ancak 2000’li yıllarda AK Parti’nin iktidarıyla bu yasaklar (kademeli olarak) kaldırıldı; 2013’te kamu kurumlarında başörtüsü serbest bırakıldı.
Toplumsal Kutuplaşma: Bu politikalar, laikler ile dindar kesimler arasında uzun süreli bir kutuplaşma oluşturdu. Günümüzde bile laiklik ve dinin kamusal alandaki yeri Türkiye’de tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Tarih boyunca güçlü ve bağımsız bir Türkiye, bazı çevreler için her zaman bir tehdit unsuru olarak görülmüştür. Osmanlı’nın çöküşü sonrası Türkiye, uzun yıllar boyunca çeşitli iç ve dış baskılarla sınırlandırılmış, ekonomik ve askeri anlamda belirli bir çerçevenin dışına çıkmasına izin verilmemiştir. Ancak son yıllarda Türkiye, hem ekonomik hem de askeri alanda attığı cesur adımlarla adeta kabuğunu kırmakta ve tarihsel kodlarına uygun şekilde yeniden yükselmektedir.

Bu yükseliş, dostları sevindirirken düşmanları rahatsız etmektedir. Başta İsrail, Yunanistan ve Avrupa’nın bazı ülkeleri, Türkiye’nin bu yeni dinamizmini bir tehdit olarak görmekte ve çeşitli yollarla bu yükselişi durdurmaya çalışmaktadır. Ancak tarih göstermiştir ki, büyük milletler hiçbir baskıya boyun eğmez ve hak ettiği yeri mutlaka alır.

1. Türkiye’nin Kabuğunu Kırması Ne Anlama Geliyor?

Türkiye’nin son yıllarda yaptığı atılımlar, sadece ekonomik ya da askeri başarılarla sınırlı değildir. Bu sürecin temel taşları şunlardır:

Savunma Sanayii: Türkiye artık İHA, SİHA, insansız savaş uçakları, yerli tank ve füze sistemleri üreten bir ülke haline gelmiştir. Bayraktar TB2 ve Kızılelma gibi sistemler, sahada oyun değiştirici etki oluşturmuştur.

Enerji Bağımsızlığı: Karadeniz’de keşfedilen doğal gaz, Gabar’da bulunan petrol rezervleri, nükleer enerji yatırımları Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltmaktadır.

Bölgesel Liderlik: Türkiye artık sadece kendi sınırları içinde değil, Suriye, Libya, Doğu Akdeniz, Kafkaslar ve Afrika’da aktif bir oyuncudur.

Ekonomik Büyüme: Sanayi, teknoloji ve tarımda yapılan yatırımlarla Türkiye, ekonomik anlamda kendi ayakları üzerinde durabilen bir ülke olma yolunda ilerlemektedir.

Bu gelişmeler, Türkiye’nin artık Batı’nın çizdiği sınırlara mahkûm olmayacağını ve kendi kararlarını kendisinin alacağını göstermektedir.

2. Düşmanın Korkusu, Dostun Umudu

Türkiye’nin bu yükselişi, bazı ülkeleri neden rahatsız ediyor?

İsrail: Türkiye’nin Filistin davasına verdiği destek, İsrail’in bölgede rahat hareket etmesini engelliyor. Türkiye’nin Gazze ve Kudüs konusunda aldığı kararlı duruş, İsrail’in planlarını zorlaştırıyor.

Yunanistan: Türkiye’nin savunma sanayisindeki gelişimi ve denizlerdeki etkinliği, Yunanistan’ı büyük bir endişeye sevk etmektedir. Türkiye’nin Mavi Vatan doktrini, Yunanistan’ın Ege’deki maksimalist taleplerine bir darbe vurmuştur.

Avrupa: Türkiye’nin enerji bağımsızlığını kazanması, savunma sanayisinde dışa bağımlılığını azaltması ve bölgesel liderlik iddiası, bazı Avrupa ülkelerini rahatsız etmektedir.

Öte yandan, Türkiye’nin bu yükselişi dost ve mazlum milletler için büyük bir umut kaynağıdır:

Türk Dünyası: Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve diğer Türk devletleri için Türkiye’nin güçlenmesi, onların da gelecekte daha bağımsız hareket etmesine imkan sağlamaktadır.

İslam Dünyası: Türkiye, mazlum Müslüman milletler için bir sığınak ve örnek bir model olmaktadır.

Afrika ve Asya: Türkiye, Batı’nın sömürdüğü ülkeler için alternatif bir dost ve ekonomik iş birliği ortağı haline gelmektedir.

3. Türkiye’nin Önündeki Engeller ve Mücadele Ruhu

Elbette Türkiye’nin bu yükselişi kolay olmayacaktır. Tarihte de görüldüğü gibi, büyük güçlerin yükselişi her zaman dış baskılar, ekonomik ambargolar, siyasi oyunlar ve hatta askeri tehditlerle engellenmeye çalışılmıştır. Ancak unutmamak gerekir ki, Türkiye bu tür baskılarla ilk kez karşılaşmamaktadır.

İstiklal Harbi’nde de, Osmanlı’nın son döneminde de Türkiye’ye dayatılan “boyunduruk” kabul edilmemiş ve büyük bedeller ödenerek bağımsızlık kazanılmıştır. Bugün de aynı ruhla, Türkiye’nin kabuğunu tamamen kırması ve üzerindeki prangaları söküp atması mümkündür.

4. Sonuç: Kendi Yolunu Çizen Bir Türkiye

Türkiye artık Batı’nın veya herhangi bir gücün “dizayn ettiği” bir ülke değil, kendi rotasını çizen, bölgesinde söz sahibi olan bir ülke haline gelmektedir. Bu durum, düşmana korku, dosta umut vermektedir.

Türkiye’nin geleceği, kendi kaderini kendisinin belirleyebileceği bir güce ulaşmasında yatmaktadır. Tarih boyunca bağımsızlık ruhunu koruyan bu millet, bugün de aynı ruh ve imanla yoluna devam etmektedir.

Unutulmamalıdır ki:

Hadis Âlimlerinin Açıklamaları

1. Mecazi Anlam: Hadiste geçen “kaburga kemiği” ifadesinin mecazi olduğu ve kadınların yaratılışında farklı bir narinlik, hassasiyet ve duygusallık bulunduğunu ifade ettiği belirtilmiştir. Bu yüzden onlara sert davranmak yerine anlayış ve şefkatle yaklaşılması tavsiye edilmiştir.

2. Kadınların İnceliği ve Hassasiyeti: Kadınlar, yapıları gereği erkeklerden daha duygusal ve nazik olabilirler. Onların bu yapısına uygun şekilde muamele edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Sert ve katı bir tutum, kadınların ruhsal kırılganlığına zarar verebilir.

3. Eğriliği Doğrultma Meselesi: Hadisin devamında “onu doğrultmak istersen kırarsın” ifadesi, kadınları zorla değiştirmeye çalışmanın olumsuz sonuçlar doğurabileceğini anlatmaktadır. Bunun yerine, onların doğasına uygun bir şekilde sabır ve anlayışla yaklaşmak gerektiği vurgulanır.

Bilimsel ve Psikolojik İzah

1. Anatomik Perspektif: Hadiste geçen “kaburga kemiği” benzetmesi bilimsel olarak doğrudan bir açıklama ifade etmez. Ancak bazı yorumcular, kaburgaların insan vücudunda koruyucu bir özelliği olduğu gibi, kadınların da toplumda merhamet, şefkat ve duygu yönüyle bir denge unsuru oluşturduğunu söylerler.

2. Psikolojik Açıklama: Modern psikoloji, kadınların biyolojik ve hormonal yapılarının erkeklerden farklı olduğunu ve bu durumun onların daha duygusal ve empatik olmasını sağladığını gösterir. Kadınların hassasiyetleri göz önünde bulundurularak onlara anlayışlı davranmanın sağlıklı ilişkiler kurmada önemli olduğu anlatılır.

3. Sosyal Açıdan Değerlendirme: Toplum içinde kadın-erkek ilişkilerinde sertlik yerine anlayış ve sabır gösterilmesi, aile ve sosyal hayatın huzurlu olmasını sağlar. Hadisin tavsiye ettiği yaklaşım, çatışmaların önüne geçerek uyumlu bir yaşam biçimi geliştirmeyi teşvik eder.

Bu açıdan, hadis kadınların eksikliğini ya da kusurlu olduğunu değil, onların farklı yaratılış özelliklerine dikkat çekerek, erkeklere onlara karşı sabırlı ve anlayışlı olmalarını öğütlemektedir.

@@@@@@#

Bu hadis, kadınların doğasına ve onlara nasıl davranılması gerektiğine dair metaforik bir anlatım ifade eder. Hadis âlimleri ve modern yorumcular tarafından yapılan açıklamalar şu şekildedir:

### **Hadis Âlimlerinin Açıklamaları:**
1. **Metaforik Anlam:**
Hadisteki “kaburga kemiği” benzetmesi, kadınların narin, hassas ve kendine özgü bir yapıya sahip olduğunu ifadeeder. Kaburganın eğriliği, kadınların fıtratındaki inceliği ve bu inceliğe saygı gösterilmesi gerektiğini ifade eder. Âlimler, bu benzetmeyi kadınların zorlanmaması, baskı altına alınmaması ve anlayışla yaklaşılması gerektiği şeklinde yorumlamıştır.
– **İmam Nevevî** (Müslim şârihi): “Kadınların yaratılışında bir incelik ve eğrilik vardır; onları düzeltmeye çalışmak yerine, bu özelliklerini kabul etmek gerekir” der.
– **İbn Hacer el-Askalânî** (Buhârî şârihi): “Bu hadis, erkeklere kadınlara karşı sabırlı ve hoşgörülü olmalarını öğütler” şeklinde açıklar.

2. **Peygamberin Tavsiyesi:**
Hz. Peygamber, kadınlara “iyi davranılmasını” emrederek toplumda yaygın olabilecek sert veya baskıcı tutumlara karşı uyarıda bulunur. Hadis, kadınların psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarının gözetilmesini önemser.

3. **Tevrat kaynaklı Anlatım ile İlişki:**
Kaburga benzetmesi, Hz. Havva’nın Âdem’in kaburga kemiğinden yaratıldığına dair Tevrat’taki anlatımla (Tekvin 2:22) benzerlik gösterir. Ancak İslam inancında bu hikâye detaylı olarak Kur’an’da yer almaz; hadislerdeki vurgu, kadın-erkek ilişkisinde denge ve merhamet üzerinedir.

### **Bilimsel ve Psikolojik İzah:**
1. **Anatomik Gerçeklik:**
İnsan kaburgaları doğal olarak eğri bir yapıdadır ve bu eğrilik göğüs kafesinin sürekliliği için gereklidir. Hadisteki benzetme, kadınların “kusurlu” olduğunu değil, fıtratlarının özelliğini ifade eder. Bilimsel olarak, bu metaforun biyolojik bir temeli yoktur; ancak dönemin anlatım tarzını yansıtır.

2. **Psikolojik Yorum:**
Modern psikoloji, kadın ve erkek arasında duygusal tepkiler, iletişim tarzı ve sosyal ihtiyaçlar açısından farklılıklar olduğunu kabul eder. Hadisteki mesaj, bu farklılıkları yargılamak yerine anlamaya çalışmayı ve ilişkilerde esnek olmayı öğütler.

3. **Toplumsal Cinsiyet Bağlamı:**
Hadis, 7. yüzyıl Arap toplumunda kadınlara yönelik muamelenin iyileştirilmesi amacını taşır. O dönemde kadınların sosyal statüsünü korumaya yönelik bir uyarı niteliğindedir. Günümüzde ise bu mesaj, kadınların özel kişiliklerinin saygı görmesi gerektiği şeklinde evrensel bir ilkeye dönüştürülebilir.

### **Eleştirel Yaklaşımlar:**
– **Cinsiyet Rolleri:** Bazı modern yorumcular, bu benzetmenin kadınları “eksik” veya “düzeltilmesi gereken” varlıklar olarak gösterebileceği endişesini dile getirir. Ancak İslam âlimleri, hadisin asıl amacının kadınların doğasının kabul edilmesi olduğunu ifade eder.
– **Bağlantılı Okuma:** Hadisin, erkeği kadın üzerinde bir “düzeltici” konumuna yerleştiren ataerkil yapıları meşrulaştırmadığına dikkat çekilir. Aksine, erkeğin kadına karşı sorumluluğunu hatırlatan bir uyarı olarak okunmalıdır.

### **Sonuç:**
Hadis, kadınların fıtrî özelliklerinin anlaşılmasını ve onlara şefkatle yaklaşılmasını öğütler. Bilimsel bir dayanaktan ziyade, insan ilişkilerinde sabır ve hoşgörünün önemini vurgulayan evrensel bir mesaj ifade eder. Modern dünyada bu mesaj, karşılıklı saygı bağlamında yeniden yorumlanabilir.

@@@@@@

Bakınız:

Ama şimdi…

Şimdi yapayalnızdı.

Kabirde İlk Anlar

Gözlerini açtığında kendini zifiri karanlık bir yerde buldu. Derin bir sessizlik vardı. Ne dostları ne de hizmetçileri… Altın işlemeli yataklarından bir iz yoktu. Artık hiçbir şey ona ait değildi.

Elleriyle etrafı yokladı. Nemli, soğuk ve dar bir yerdi burası. İçini tarifsiz bir korku sardı. “Burası neresi?” diye bağırmak istedi ama sesi yankılandı ve kendi kulaklarında boğuldu.

Sonra birden, az önce yanında olan herkesin onu orada bırakıp gittiğini hatırladı. O gösterişli cenaze töreni, şatafatlı merasimler, üzerine atılan topraklar… Hepsi geride kalmıştı.

Artık sadece o ve yalnızlık vardı.

Münker ve Nekir’in Sorgusu

Tam o sırada, ürkütücü bir sessizlik içinde iki korkunç varlık belirdi. Münker ve Nekir. Heybetleri öyle büyüktü ki, adam korkudan nefes bile alamadı.

Biri gür sesiyle sordu:

— “Rabbin kim?”

Adam cevap vermek istedi ama dili tutuldu. Hayatı boyunca servetini, gücünü, çevresini ilah edinmişti. Allah’ı unutarak yaşamış, kalbini mala, mülke, insanlara bağlamıştı.

Melekler bekledi. Ter içinde kaldı. Boğazı kurudu. Sonunda zorla fısıldadı:

— “Ben… ben… Allah…”

Ama bu cevap kabul edilmedi. Çünkü dünya hayatında Allah’ı anmayan, O’na secde etmeyen biri şimdi zorla cevap vermeye çalışıyordu. Melekler ikinci soruyu sordu:

— “Dinin ne?”

Dini olduğunu hatırladı ama hiç yaşamamıştı. Dünya işlerinden fırsat bulamamıştı. Hep “sonra” demişti, hep ertelemişti. Ama şimdi bir “sonra” yoktu…

Son soru geldi:

— “Bu adam (Peygamber) hakkında ne biliyorsun?”

Peygamber’in adını biliyordu ama hayatını hiç merak etmemişti. En büyük iş adamlarını, en büyük siyasetçileri, en ünlü isimleri ezbere bilirdi. Ama Allah’ın Elçisi’ni tanımaya zaman ayırmamıştı.

Cevap veremedi.

Pişmanlık ve Azap

Melekler başlarını eğip şöyle dediler:

— “Keşke dünyada hazırlansaydın… Keşke bu günü düşünseydin…”

O anda mezar daraldı, kaburgaları sıkıştı. Bir kapı açıldı, cehennemin dehşet verici ateşi ona gösterildi. İçindeki çığlığı kimse duymuyordu.

Titreyerek, dizleri üzerine çöktü.

Ve ilk kez içten bir pişmanlık hissetti.

Ama artık hiçbir anlamı yoktu. Çünkü dünya artık onun için çok uzaktaydı…

Bugün Düşünme Vakti

Zenginliği, şöhreti, serveti olan bu adam, her şeyi geride bırakmıştı. Eğer geri dönebilseydi, her şeyden vazgeçip Allah’a yönelirdi. Ama artık dönüş yoktu.

Bizim için hâlâ zaman var.

Ekonomik dalgalanmalar, bir toplumun refah seviyesini doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Ancak enflasyonu yalnızca döviz kuru, maliyet artışı veya küresel krizler gibi makroekonomik faktörlere bağlamak eksik bir değerlendirme olur. Çünkü toplumun iç dinamikleri, özellikle de ahlaki yozlaşma ve fırsatçılık, enflasyonun en sinsi ve tehlikeli tetikleyicilerindendir. Bu açıdan halk arasında sıkça dile getirilen şu söz durumu özetlemektedir:

“Yılbaşında indirim, Ramazan’da bindirim. Toplumsal sindirim.”

Bu cümle, ekonomik sistemin içinde saklı ama toplumun benimsediği bir gerçeğe işaret ediyor: Belirli dönemlerde yapılan zamların sistematik hale gelmesi ve insanların bunu bir mecburiyet gibi kabullenmesi.

1. Sezon Fiyat Dalgalanmaları: Gerçek mi, Bahane mi?

Bazı dönemlerde fiyat artışları kaçınılmaz olabilir. Örneğin:

Turizm sezonunda otel ve uçak biletlerinin yükselmesi

Kış aylarında sebze-meyve fiyatlarının artması

Döviz kuruna bağlı ithalat maliyetlerindeki değişimler

Ancak işin içine yapay fiyat artışları, stokçuluk ve fırsatçılık girdiğinde, enflasyon adeta bir virüs gibi yayılmaya başlar. Özellikle dini ve milli bayramlar, tatil dönemleri veya kriz ortamlarında bazı kesimler, durumu fırsata çevirerek fiyatları suni şekilde şişirir.

2. Ramazan’da Fiyatların Artması: Ticari Ahlaksızlık mı?

Ramazan ayı, paylaşım ve bereket ayıdır. Ancak bazı işletmeler için karaborsaya dönüşen bir kazanç fırsatı olarak görülmektedir.

Ramazan öncesinde şeker, un, yağ gibi temel gıda maddelerine gelen zamlar

İftar ve sahur menülerinde normalden fazla fiyat artışı

Zincir marketlerin stokçuluk yaparak mal kıtlığı oluşturması

Bu durum, yalnızca ekonomik bir mesele değil, aynı zamanda ahlaki bir çöküş meselesidir. Çünkü enflasyon yalnızca maliyet artışından değil, insan vicdanındaki fiyat artışından da kaynaklanmaktadır.

3. Yılbaşında İndirim, Ama Neden?

Büyük alışveriş merkezleri ve zincir mağazalar, yılbaşı döneminde kampanyalarla fiyatları düşürürken, bazı esnaflar Ramazan gibi manevi dönemlerde tam tersine fiyatları yükseltir.

Burada sorulması gereken sorular şunlardır:

Yılbaşında yapılan devasa indirimler nasıl mümkün olabiliyor?

Eğer zararına satılmıyorsa, demek ki fiyatlar zaten fazla şişirilmiş miydi?

Ramazan’da neden benzer bir indirim politikası uygulanmıyor?

Bütün bu soruların cevabı, kapitalist düzenin psikolojik fiyatlandırma taktikleri içinde saklıdır. Tüketici davranışları analiz edilir, zamanına ve duygusal durumuna göre fiyatlandırma stratejileri belirlenir.

4. Toplumsal Sindirim: Alışan Toplum, Sorgulamayan Zihin

Belki de en büyük problem, toplumun bu durumu benimsemiş ve kabullenmiş olmasıdır. Her yıl aynı zamları görüp tepki vermeyen insanlar, fırsatçı ekonominin en büyük destekçileri haline gelirler.

İnsanlar “Ramazan’da et pahalı olur” diyerek yüksek fiyatları kabullenir.

“Bayramda otobüs biletleri zamlanır” düşüncesi normalleşir.

“Kışın kömür ve doğalgaz artar” diyerek önlem almayanlar, krizleri fırsatçılara teslim eder.

Bu, adeta zihinsel ve ekonomik bir sindirim sürecidir. Fiyat artışlarını mantıklı bir gerekçeye oturtma çabası, fırsatçılara cesaret verir ve onları meşrulaştırır.

5. Enflasyonun Bünyedeki Gizli Virüsü: Ahlaki Çöküş

Ekonomik krizlerin yalnızca dış nedenlerden kaynaklandığını düşünmek yanıltır. Asıl kriz, insanların fırsatçılığı ahlaki olarak meşru görmesi ve küçük kazançlar uğruna toplumun genel refahını tehlikeye atmasıdır.

Fiyatları yükseltmek için stokçuluk yapmak

“Herkes yapıyor” diyerek haksız kazanca yönelmek

Piyasadaki belirsizlikleri bahane ederek fırsatçılık yapmak

Bunların hepsi, enflasyonu yükselten gizli virüslerdir. Virüsler vücudu içten içe zayıflatır ve bir noktadan sonra artık iyileşmek zorlaşır. Toplum da aynı şekilde, bu ahlaki erozyona uzun süre maruz kaldığında ekonomik hastalıkları kronik hale gelir.

Sonuç: Ahlaki ve Ekonomik Bilincin Önemi

Enflasyon, yalnızca rakamların yükselmesi değil, aynı zamanda vicdanların değer kaybetmesi meselesidir. Eğer toplum, fiyat oyunlarını ve manipülasyonları sorgulamadan kabul ederse, enflasyon yalnızca ekonomik bir problem olmaktan çıkıp karakter meselesi haline gelir.

Bu nedenle, ekonomik düzenin düzelmesi için yalnızca politika yapıcıları suçlamak yerine, bireysel ve toplumsal farkında oluşun artırılması gerekmektedir.

Tüketiciler bilinçlenmeli, fırsatçılığı teşvik eden alışverişlerden kaçınmalı.

Esnaflar ve işletmeler, kısa vadeli kazançlar uğruna toplumun uzun vadeli refahını riske atmamalı.

Devlet mekanizmaları, stokçuluk ve spekülasyon yapanları caydırıcı önlemlerle denetlemeli.

İnsan olmak, biyolojik bir gerçeklikten öte, ahlaki ve manevi bir yükselişin neticesidir. “El-İnsâniyyetü rütbetün lâ yasîlu ileyhâ küllü’l-beşer” ifadesi, her insanın “insanî” bir seviyeye ulaşamayacağını, gerçek insan olmanın bir makam olduğunu vurgular. Bu cümle, insanın biyolojik olarak dünyaya gelmesiyle değil, ahlaki ve vicdani gelişimiyle “gerçek insan” olabileceğini anlatır.

İnsaniyetin Mertebeleri

İnsaniyet, bir mertebeler silsilesidir. Herkes insan olarak doğar, fakat herkes insanî kemâle eremez. Çünkü insaniyet, yalnızca fiziksel varlıkla değil, aynı zamanda ruhî ve ahlaki olgunlukla ilgilidir. Bu açıdan insanı insan yapan temel değerler şunlardır:

1. Adalet: İnsan, hak ve hukuka riayet ettiği ölçüde insandır. Adalet duygusunu yitiren kişi, insanî mertebede geri düşer.

2. Merhamet: Başkasının acısını hissedebilen, başkalarının derdiyle dertlenebilen kişi, insaniyet rütbesine yaklaşmıştır.

3. Vicdan: Kendi iç muhasebesini yapabilen, yanlışlarını fark eden ve düzeltmeye çalışan insan, insanlık mertebesinde yükselir.

4. İffet ve Sadakat: Ahlaki değerlere bağlılık, insanın değerini belirleyen unsurlardan biridir.

5. Tevazu: İnsan kibirle yükselmez, aksine alçakgönüllülükle insanî rütbesini kazanır.

Her İnsan Bu Makama Erişebilir mi?

Bu sorunun cevabı, insanın kendi iradesine ve çabasına bağlıdır. Çünkü insaniyet, doğuştan gelen bir miras değil, kazanılan bir meziyettir. Bazı insanlar içlerindeki nefsi arzulara teslim olurken, bazıları ruhî kemâl için mücadele eder. İnsanın bu makama erişmesini engelleyen temel unsurlar şunlardır:

Bencillik ve hırs: Kendinden başkasını düşünmeyen bir insan, insaniyet makamına ulaşamaz.

Zulüm ve adaletsizlik: Başkasının hakkını gasp eden kişi, ne kadar zengin ya da güçlü olursa olsun, insan olma onurunu kaybeder.

Vicdansızlık: Başkalarının acılarına duyarsız kalan bir kişi, insanî rütbeyi elde edemez.

Sonuç: İnsan Olmak Bir Seçimdir

İnsan olmak bir doğum meselesi değil, bir şahsiyet meselesidir. Gerçek insanlık, nefsin arzularına kapılmamak, ahlak ve vicdan ile hareket etmektir. Bu rütbe, her beşerin ulaşabileceği bir konum değildir; ancak onu isteyen, emek veren ve fedakârlık gösteren herkes için kapılar açıktır. Nitekim, tarih boyunca “gerçek insan” olanlar, sadece kendi benliklerini aşmakla kalmamış, aynı zamanda insanlığa rehber olmuşlardır.

Münafikun Suresi 4. ayette münafıklar hakkında şöyle buyrulmaktadır:

“Onları gördüğün zaman cüsseleri hoşuna gider. Konuştuklarında dinlersin; fakat onlar sanki dayandırılmış kütükler gibidirler. Her gürültüyü kendi aleyhlerine sanırlar. Düşmandırlar; onlardan sakın. Allah onları kahretsin! Nasıl da haktan çevriliyorlar!” (Münafikun, 63:4)

Bu ayette geçen “huşubun müsennedetün” (dayanmış kütükler) benzetmesi, münafıkların içi boş, ruhsuz, faydasız ve hareketsiz olmalarına işaret eder. İslam âlimleri bu ifadeyi çeşitli açılardan yorumlamışlardır:

1. Münafıkların Dış Görünüşleri ve İç Dünyaları

İbn Kesir: Münafıklar dışarıdan bakıldığında güçlü, yakışıklı veya etkileyici görünebilirler. Ancak iç dünyaları boş olduğu için tıpkı içi kof kütükler gibi hiçbir işe yaramazlar.

Taberi: Ayette geçen “dayanmış kütükler” ifadesi, münafıkların sadece görüntüden ibaret olduklarını, gerçek bir değer taşımadıklarını vurgular.

Zemahşeri: Münafıklar konuşmalarıyla dikkat çekerler, ama sözlerinde samimiyet ve derinlik yoktur.

2. Hareket ve Faydadan Yoksunluk

Razi: Kütükler nasıl bir yere dayanmadıklarında düşerlerse, münafıklar da ancak başkalarına yaslanarak ayakta dururlar. İçleri boş olduğu için kendi başlarına bir anlam ifade etmezler.

Beydavi: “Dayanmış kütükler” benzetmesi, münafıkların ilim ve hikmetten yoksun olduklarını, sadece varlıklarıyla bir yer kapladıklarını ancak topluma bir katkı sunmadıklarını gösterir.

3. Korkaklık ve Şüphecilik

İbn Aşur: Münafıklar sürekli tedirgin oldukları için “her gürültüyü kendilerine sanırlar.” Bu da onların korkak ve ikiyüzlü doğalarını ortaya koyar.

Elmalılı Hamdi Yazır: Münafıkların bir düşmana benzediği ve İslam toplumuna zarar verebilecekleri belirtilerek Müslümanların onlardan sakınması gerektiği vurgulanır.

Hikmeti

İç ve dış uyumsuzluğuna dikkat çekmek: Münafıkların dışarıdan cazip ama içerik olarak boş olmaları, samimiyetin önemini vurgular.

Topluma zarar veren kişileri tanıtmak: Münafıklar, toplum içinde zararlı unsurlar oldukları için, ayet onları tanıtarak Müslümanları uyanık olmaya teşvik eder.

Gerçek ilim ve imanın değerini hatırlatmak: Sadece görünüş veya söz değil, içsel samimiyet ve Allah’a bağlılık önemlidir.

Bu benzetme, hem münafıkların karakterini çarpıcı şekilde gözler önüne serer hem de Müslümanlara sahte ve içi boş kimselere karşı dikkatli olmaları gerektiğini hatırlatır.

@@@@@@

Kuran-ı Kerim’de, ulaike kel en’ami belhüm edallu’ ayeti tefsirlerde nasıl yorumlanmış ve bu benzetmenin hikmet nedir?

“Ulaike Kel En’ami Bel Hum Edallu” Ayetinin Tefsiri ve Hikmeti

Bu ifade, A’râf Suresi 179. ayette geçmektedir:

“Andolsun ki, cehennem için birçok cin ve insan yarattık. Onların kalpleri vardır, fakat onunla anlamazlar; gözleri vardır, fakat onunla görmezler; kulakları vardır, fakat onunla işitmezler. İşte onlar hayvanlar gibidir, hatta daha aşağıdırlar. İşte onlar gaflet içinde olanların ta kendileridir.” (A’râf, 7:179)

Bu ayette geçen “أُو۟لَـٰئِكَ كَٱلْأَنْعَـٰمِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ” (Ulaike kel en’ami bel hum edallu) ifadesi, insanların hayvanlar gibi, hatta daha aşağı bir seviyeye düşebileceğini ifade eder.

Tefsirlerde Yorumları

1. Hayvanlara Benzetilme Sebebi

İbn Kesir: Ayette geçen kişiler, Allah’ın verdiği akıl, kalp, göz ve kulak nimetlerini gereği gibi kullanmayanlardır. Hayvanlar sadece içgüdüleriyle hareket eder; bu insanlar da tıpkı hayvanlar gibi neyin iyi neyin kötü olduğunu düşünmeden yaşarlar.

Beydavi: Bu insanlar yaratılış gayelerini unutmuşlardır. Hayvanlar hiç olmazsa yaratılış amacına uygun yaşar, ama bu kişiler akıl sahibi olmalarına rağmen doğruyu seçmezler.

2. “Hayvanlardan Daha Aşağı” Olma Meselesi

Zemahşeri: İnsanlar, akıl ve irade sahibi oldukları için sorumluluk taşırlar. Hayvanlar sorumluluktan muaftır. Fakat bu insanlar, sorumluluklarını reddederek hayvanlardan bile aşağı bir seviyeye düşmüşlerdir.

Razi: Hayvanlar Allah’ı tesbih eder ve yaratılış amacına uygun davranır. Ama bu kişiler ne Allah’a yönelir ne de insani görevlerini yerine getirir.

3. Kalp, Göz ve Kulakların Görevini yapmaması.

Taberi: Ayet, hem akli hem de manevi körlüğü ve sağırlığı ifade eder. Bu kişiler gerçeği duymaz, görmez ve anlamaz hale gelmişlerdir.

Elmalılı Hamdi Yazır: Ayette bahsedilen insanlar, hakikate karşı ilgisizdir. Kalpleri taşlaşmış, hakikat karşısında duyarsız hale gelmişlerdir.

Bu Benzetmenin Hikmeti

1. Akıl nimetini doğru kullanmaya teşvik: İnsanlara verilen akıl ve idrak, doğru yolda kullanılmadığında bir anlam ifade etmez.

2. İnsan sorumluluğunu vurgulamak: İnsan, sadece biyolojik bir varlık değil, ahlaki sorumluluk taşıyan bir varlıktır.

3. Gaflet tehlikesine dikkat çekmek: Kalbin ve zihnin kapanması, insanı hayvanlardan bile aşağı hale getirebilir.

4. Hayvanların sevki ilahi olarak Allah’ın düzenine uygun yaşadığı, ama insanların bile bile yanlış yola sapabileceği gerçeği: Bu, sorumluluğun önemini ve gafletin sonuçlarını anlatan çarpıcı bir uyarıdır.

Bu ayet, insanın sadece biyolojik varlık olmadığını, aklını ve vicdanını kullanarak doğruyu seçmesi gerektiğini güçlü bir şekilde vurgulayan bir ifadedir.

@@@@@@@

KURAN-I KERİM’DE KÂFİRLER VE MÜNAFIKLAR NEYE BENZETİLMEKTEDİRLER?

Kur’an-ı Kerim’de kâfirler ve münafıklar, çeşitli benzetmelerle tasvir edilerek onların durumları daha iyi anlaşılır hale getirilmiştir. Bu benzetmeler genellikle onların akılsızlıklarını, gafletlerini, korkaklıklarını ve faydasızlıklarını ortaya koyar. İşte bazı önemli benzetmeler:

1. Kâfirlerin Benzetildiği Durumlar

a) Hayvanlara Benzetilme

“Onlar hayvanlar gibidir, hatta daha da aşağıdırlar.” (A’râf, 7:179)

Kâfirler, Allah’ın verdiği akıl ve duyularını doğru kullanmadıkları için hayvanlara benzetilmiştir.

Hayvanlar içgüdüleriyle yaşar, ama bu insanlar akılları olmasına rağmen gerçeği görmez ve daha aşağı duruma düşerler.

“Şüphesiz ki Allah katında canlıların en kötüsü, düşünmeyen sağırlar ve dilsizler (kâfirler)dir.” (Enfal, 8:22)

Kâfirler, hakikati işitmeyen ve konuşmayan sağır ve dilsiz kimselere benzetilmiştir.

b) Çobanın Bağırmasına Cevap Veren Hayvanlar Gibi Olmaları

“Onları çağıran bir çobanın bağırmasından başka bir şey anlamayan hayvanlar gibidirler.” (Bakara, 2:171)

Kâfirler, gerçeğe karşı duyarsız oldukları için sadece çağrı duyan ama anlamayan hayvanlara benzetilmiştir.

c) Gökten Düşen Şiddetli Yağmur ve Karanlık İçinde Kalmaları

“Onların durumu, gökten şiddetli yağmurun yağdığı birine benzer ki; içinde koyu karanlıklar, gök gürültüsü ve şimşek vardır…” (Bakara, 2:19-20)

Kâfirler, Allah’ın mesajlarını anlayamazlar ve tıpkı fırtına içinde yönünü kaybetmiş birisi gibi çaresiz kalırlar.

2. Münafıkların Benzetildiği Durumlar

a) Dayanmış Kütüklere Benzetilme

“Onlar, dayalı kütükler gibidir.” (Münafikun, 63:4)

Münafıklar, içi boş ama büyük görünen kütüklere benzetilmiştir.

Dışarıdan güçlü ve etkileyici görünürler, ancak içleri bomboştur ve faydasızdırlar.

b) Korku İçinde Yaşayan İnsanlara Benzetilme

“Her gürültüyü aleyhlerine sanırlar. Onlar düşmandır, onlardan sakın.” (Münafikun, 63:4)

Münafıklar, sürekli korku içinde yaşayan, her sesi tehdit sanan insanlara benzetilmiştir.

İkiyüzlü oldukları için kendilerini daima tehlikede hissederler.

c) Ateş Yakan Bir Kişinin Onların Durumuna Benzetilmesi

“(Münafıkların hâli) tıpkı ateş yakan kimsenin hâline benzer…” (Bakara, 2:17)

Münafıklar, ateş yakıp etrafı aydınlattığını sanan, ama Allah’ın ışığı söndürdüğü kimseye benzetilir.

Hakikati gördüklerinde bile, o ışığı kaybetmeye mahkûmdurlar.

d) Yağmurdan Kaçan Korkaklara Benzetilme

“Gökten boşalan sağanak, içinde karanlıklar, gök gürültüsü ve şimşek vardır. Yıldırımlardan ölme korkusuyla parmaklarını kulaklarına tıkarlar.” (Bakara, 2:19)

Münafıklar, hakikat karşısında korkuya kapılıp kaçan insanlara benzetilmiştir.

Sonuç ve Hikmet

Kâfirler, hakikate karşı duyarsız ve anlayışsız oldukları için hayvanlara, sağır ve dilsizlere, yönünü kaybetmiş yolculara benzetilmiştir.

Münafıklar, güçlü gibi görünen ama aslında korkak, faydasız ve sahtekar olan varlıklara benzetilmiştir.

Bu benzetmelerin amacı, insanların ibret almasını sağlamak, hakikati görmeyenlerin ne kadar aşağı bir duruma düştüğünü anlatmaktır.