1. Halk ile Okumuş Kesimin İslam’a Bakışı

a. Halkın Bakışı:

Önyargılar ve stereotipler:
Halk arasında, İslam genellikle medyada yer alan yanlış temsiller üzerinden tanınır. Radikal grupların eylemleri, terör olayları ve kadın hakları konusundaki yanlış algılar, halkın İslam’ı “sert” ve “geri kalmış” bir din olarak görmesine neden olabilir.

Bilgi eksikliği:
Halkın çoğu, İslam hakkında derin bilgiye sahip değildir ve genellikle İslam’ı Hristiyanlıkla kıyaslayarak, kendi dinini daha üstün görme eğilimindedir. Ayrıca, Hristiyanlığın tarihsel “öteki”si olan İslam’a karşı bilinçaltında bir mesafeli duruş olabilir.

Pratik fayda odaklılık:
Müslümanların sadaka, toplumsal dayanışma gibi uygulamaları halk arasında takdir edilse de, bu çoğunlukla yüzeysel bir hayranlık düzeyinde kalır.

b. Okumuş Kesimin Bakışı:

Akademik ve tarihsel perspektif:
Entelektüel kesim, İslam’ı tarihsel bir din olarak değerlendirir ve genellikle İslam medeniyetinin bilim, felsefe, sanat ve mimarlık gibi alanlara katkılarını takdir eder. Örneğin, Endülüs İslam uygarlığı veya İbn Sina gibi isimler bu kesimin dikkatini çeker.

Karşılaştırmalı dinler anlayışı:
Akademisyenler, Kur’an’ın içeriği, İslam’ın teolojik yapısı ve Hristiyanlıkla benzerliklerini/differanslarını analiz ederek daha dengeli bir bakış açısına sahiptir. Bu kesim, genellikle İslam’ı anlamaya çalışır ve onu modern bağlamda yeniden değerlendirme eğilimindedir.

Eleştirel yaklaşım:
Bazı entelektüeller, İslam’ı modern değerler (özellikle insan hakları, kadın hakları ve laiklik) açısından eleştirir. Bu grup, İslam’ı “uygulanabilirliği geçmişte kalmış bir sistem” olarak görebilir.

2. Kadın ile Erkeklerin İslam’a Bakışı

a. Kadınların Bakışı:

Kadın hakları algısı:
Kadınlar, İslam’ı genellikle kadınların konumu ve hakları üzerinden değerlendirir. Müslüman dünyasındaki kadınların örtünmesi, aile içindeki rolleri ve şeriat hukuku altındaki hakları, bu değerlendirmelerde önemli bir rol oynar.

Olumsuz algılar: Bazı kadınlar, Müslüman kadınların ezildiğine ve İslam’ın erkek egemen bir din olduğuna inanır.

Olumlu algılar: Öte yandan, bazıları İslam’daki kadın haklarının (miras, boşanma hakkı, eğitim hakkı gibi) tarihte ilerici olduğunu savunur ve bu durumu takdir eder.

Empati ve merak:
Kadınlar, özellikle Müslüman kadınların yaşamlarına dair bir merak besler. Müslüman kadınların ibadet, örtünme ve aile ilişkileri hakkındaki deneyimlerini anlamaya çalışabilirler.

b. Erkeklerin Bakışı:

Güç ve otorite algısı:
Erkekler, İslam’ı genellikle otorite, liderlik ve dini yasalar üzerinden değerlendirir. İslam’daki erkek egemen yapılar, şeriat hukuku ve siyasi meseleler, erkeklerin ilgisini çeker. Bazı erkekler, İslam’ı güçlü bir ideolojik sistem olarak görür ve bu güce saygı duyar.

Rekabetçi bakış:
Erkekler, İslam’ı bazen Hristiyanlıkla rekabet eden bir din olarak algılar. Tarihsel bağlamda Haçlı Seferleri ve Osmanlı İmparatorluğu gibi konular, erkeklerin İslam’a olan bakışında belirleyici olabilir.

Modern Müslüman erkeklerin rolleri:
Batılı erkekler, Müslüman erkeklerin aile reisi olarak algılanan rollerini ya bir üstünlük göstergesi ya da çağ dışı bir davranış biçimi olarak değerlendirebilir.

Temel Farklılıkların Nedenleri

1. Eğitim ve bilgi düzeyi:
Okumuş kesim, İslam’ı daha objektif ve tarihsel bir perspektiften incelerken, halk genellikle medyada yansıtılan önyargılardan etkilenir.

2. Toplumsal roller:
Kadınlar, İslam’ı bireysel haklar ve toplumsal eşitlik üzerinden değerlendirirken, erkekler daha çok güç, otorite ve rekabet unsurlarına odaklanır.

3. Kültürel etkileşim:
Müslümanlarla doğrudan temas kuran kişiler (örneğin göçmenler, iş arkadaşları) İslam’a karşı daha empatik bir tutum geliştirebilirken, bu etkileşimden uzak olanlar daha mesafeli kalabilir.

4. Dini geçmiş:
Hristiyanlar, kendi dini inançlarıyla İslam arasında benzerlikler ve farklar arar. Bu, bakış açılarında teolojik karşılaştırmaların öne çıkmasına neden olur.

Sonuç

Halk, genellikle önyargılar ve yüzeysel bilgiyle hareket ederken, okumuş kesim daha derinlemesine ve analitik bir yaklaşıma sahiptir. Kadınlar, İslam’ı bireysel haklar açısından değerlendirirken, erkekler daha çok güç ve otoriteyle ilişkilendirir. Ancak bu genel eğilimler, kişisel deneyim, kültürel bağlam ve bireysel tutumlara göre değişiklik gösterebilir. İslam’a yönelik bakış açısını değiştiren en önemli etkenlerden biri, bireylerin Müslümanlarla olan kişisel etkileşimleridir. Bu etkileşimler, ön yargıları yıkmada ve daha dengeli bir anlayış geliştirmede önemli bir rol oynar.

@@@@@@@@

Hristiyan dünyasında Hristiyanların Müslümanlara bakışı nedir ve Müslümanları nasıl değerlendirmektedirler.

Hristiyan dünyasında Hristiyanların Müslümanlara bakışı ve Müslümanları değerlendirme şekli, tarihsel bağlamlar, kültürel önyargılar, dini doktrinler ve kişisel deneyimlere göre değişiklik gösterir. Hristiyanların Müslümanlara yaklaşımı, geçmişteki Haçlı Seferleri’nden modern toplumlarda birlikte yaşamaya kadar uzanan karmaşık bir ilişkiyi yansıtır. Bu bakışı şu başlıklar altında inceleyebiliriz:

1. Tarihsel ve Kültürel Perspektif

Tarihsel rekabet:
Hristiyan dünyasında İslam, tarih boyunca bir rakip olarak görülmüştür. Özellikle Haçlı Seferleri, Osmanlı’nın Avrupa’daki ilerleyişi ve Endülüs’teki İslam hakimiyeti, Müslümanlar hakkında köklü bir önyargı oluşturmuştur. Bu dönemlerde, Müslümanlar “öteki” veya “tehdit” olarak algılanmıştır.

Modern çağda bile bu tarihsel hafızanın etkileri devam etmekte, bazı Hristiyanlar İslam’ı Hristiyanlıkla rekabet eden bir din olarak görmektedir.

Orta Çağ’da yanlış temsiller:
Orta Çağ’da Avrupa’daki Hristiyanlar arasında Müslümanlar genellikle “Putperest” veya “Muhammed’in takipçileri” olarak yanlış bir şekilde tanımlanmıştır. Bu, İslam’ın anlaşılmasını engellemiş ve önyargıları beslemiştir.

2. Dini Perspektif

Teolojik farklılıklar:
Hristiyanlar, İslam’ı genellikle kendi inançlarıyla kıyaslayarak değerlendirir. Bu değerlendirmede şu noktalar öne çıkar:

Teslis (Üçleme) ve Allah inancı: Hristiyanlar, İslam’ın Allah’ı tek bir Tanrı olarak tanımlamasını ilginç bulurken, Teslis inancını reddetmesini genellikle bir eksiklik olarak görürler. İsa’nın peygamber olarak kabul edilmesi ancak tanrı olarak reddedilmesi de önemli bir teolojik ayrımdır.

Peygamberlik: Hristiyanlar, Muhammed’i peygamber olarak tanımaz ve genellikle onun rolünü sorgular. Özellikle Yeni Ahit’in sonrasında bir vahiy geldiği fikrini reddederler.

Kur’an’ın algısı:
Hristiyan dünyasında, Kur’an’ın vahiy olduğu fikrine genelde şüpheyle yaklaşılır. Ancak, Kur’an’ın birçok Hristiyan hikayesini içermesi (Meryem, İsa’nın doğumu, Musa vb.) bazı Hristiyanlar için ilginç ve etkileyici bulunur.

3. Modern Toplumlarda Hristiyanların Müslümanlara Bakışı

Olumlu Yaklaşımlar:

Dinler arası diyalog:
Modern çağda birçok Hristiyan, dinler arası diyalog çerçevesinde Müslümanlarla ilişkilerini geliştirmeye çalışır. Papa II. John Paul ve Papa Francis gibi liderler, Müslümanlarla barış ve anlayış köprüleri kurmaya çalışmıştır.

Ahlaki ve manevi değerler:
Dindar Hristiyanlar, Müslümanların ibadetlerine olan bağlılıklarını (namaz, oruç, sadaka) ve ahlaki değerlerini genellikle takdir ederler.

Müslümanların misafirperverliği:
Hristiyanlar, Müslümanların misafirperverliğini, yardımseverliğini ve toplumsal dayanışma duygularını olumlu bir şekilde değerlendirir.

Olumsuz Yaklaşımlar:

Önyargılar ve İslamofobi:
Özellikle Batı’da, medyanın etkisiyle İslam, bazen terörizmle ilişkilendirilmekte ve Müslümanlar tehdit olarak algılanmaktadır. Bu önyargılar, özellikle Müslüman göçmenlere karşı ayrımcılığa yol açabilir.

Kadın hakları ve özgürlük algısı:
Müslüman kadınların örtünmesi ve toplumsal rolleri, Hristiyanlar tarafından bazen “kadının baskı altına alındığı” bir sistemin göstergesi olarak algılanabilir.

Kültürel uyum sorunları:
Müslümanların Batı toplumlarına uyum sağlama konusunda zorluk yaşadığına dair algılar, bazı Hristiyanların Müslümanlara mesafeli yaklaşmasına neden olabilir.

4. Kadın ve Erkeklerin Müslümanlara Bakışı

Kadınların Bakışı:

Empati ve merak:
Hristiyan kadınlar, özellikle Müslüman kadınların yaşam tarzlarını (başörtüsü, aile içindeki roller) anlamaya yönelik bir merak besleyebilir. Bazıları bu yaşam tarzını ilginç ve geleneksel bulurken, bazıları ise özgürlüklerin kısıtlanması olarak görebilir.

Evrensel değer arayışı:
Kadınlar, İslam’ı bireysel haklar, aile yapısı ve sosyal adalet açısından değerlendirir. Müslüman kadınların dini sorumluluklarına olan bağlılığı genelde hayranlık uyandırır.

Erkeklerin Bakışı:

Rekabet ve güç algısı:
Hristiyan erkekler, Müslüman erkeklerin aile reisliği ve dini liderlik rollerine bazen olumlu, bazen de eleştirel bir bakışla yaklaşır.

Siyaset ve otorite:
Erkekler, Müslümanların siyasi güçle olan ilişkisine daha fazla odaklanır. İslam dünyasındaki siyasi hareketler, özellikle Hristiyan erkeklerin ilgisini çeker ve bazen tehdit olarak algılanır.

5. Müslümanlarla Temasın Etkisi

Hristiyanların Müslümanlara olan bakışı, kişisel temaslar ve deneyimlerle önemli ölçüde şekillenir:

Doğrudan etkileşim:
Müslüman komşularla, iş arkadaşlarıyla veya göçmenlerle birebir ilişkiler, genellikle olumlu bir algı oluşturur. Kişisel ilişkiler, önyargıları yıkmada etkili olabilir.

Uzaklık ve önyargı:
Müslümanlarla doğrudan ilişkisi olmayan Hristiyanlar, medya ve tarihsel önyargılar nedeniyle genellikle olumsuz bir bakış açısına sahip olabilir.

6. Sonuç

Müteşabih ayetlerle ilgili en önemli referans şu ayettir:

> “Sana Kitab’ı indiren O’dur. Onun bazı ayetleri muhkemdir; onlar Kitab’ın anasıdır (temelini teşkil eder). Diğerleri de müteşabihtir. Kalplerinde eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onu tevil etmek (kendi anlayışlarına göre yorumlamak) için müteşabih olana uyarlar. Oysa onun tevilini yalnızca Allah bilir. İlimde derinleşmiş olanlar ise: ‘Biz ona inandık, hepsi Rabbimizin katındandır’ derler. Bunu ancak aklı selim sahipleri düşünüp anlar.” (Âl-i İmrân, 3/7)

Bazı müteşabih ayetler şunlardır:

1. Allah’ın sıfatlarıyla ilgili ayetler: Örneğin, Allah’ın eli (yedullah), yüzü (vechullah), Arş üzerine istiva etmesi (oturması) gibi ifadeler mecazi anlamda anlaşılmalıdır, çünkü Allah’ın bu tür insanî sıfatlardan münezzeh olduğuna inanılır.

“Rahman Arş’a istiva etti.” (Tâhâ, 20/5)

“Allah’ın eli, onların ellerinin üzerindedir.” (Fetih, 48/10)

2. Ahiret hayatı ile ilgili tasvirler: Cennet, cehennem ve kıyamet sahneleriyle ilgili bazı ayetler de mecazî veya sembolik yorumlanır, çünkü bu alemler dünyadaki algılarımızın ötesindedir.

“İnananlara, içinde ırmaklar akan cennetler vardır.” (Bakara, 2/25)

3. Kıyamet vakti ve alametleri: Kıyamet günüyle ilgili birçok ayet, tam zamanı veya nasıl gerçekleşeceği konusunda müteşabihtir.

“Saatin ne zaman kopacağını sormaktalar. Onun bilgisi ancak Rabbimin katındadır.” (Araf, 7/187)

Bu ayetlerin anlaşılması için tefsir kitaplarına başvurulması, derinlemesine bilgi gerektirir ve yorumlanırken dikkatli olmak gerekir.

@@@@@

Kuranı kerimde birbirini açıklayan ayetler hangileridir?

Kur’an-ı Kerim, birçok konuda kendini açıklayan bir yapıya sahiptir ve bazı ayetler, diğer ayetleri daha iyi anlamamızı sağlayacak şekilde birbirini açıklar. Bu yönteme “Kur’an’ın Kur’an ile tefsiri” denir. Yani, bir ayet başka bir ayetle desteklenir veya açıklanır. Kur’an’da birbirini açıklayan ayetler örneklerine aşağıda yer verilmektedir:

1. Takva ve Allah’ın Yardımı

Bir ayette Allah’a karşı sorumluluk taşıyan ve takva sahibi olan kişilerin, sıkıntıdan kurtulacakları belirtilir:

“Kim Allah’tan sakınırsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsan eder.” (Talak, 65/2)

Bu ayet, bir başka ayette Allah’ın takva sahiplerine nasıl yardımcı olduğunu açıklayan bir ayetle desteklenir:

“Kim Allah’tan sakınırsa, Allah onun işini kolaylaştırır.” (Talak, 65/4)

2. Namazın Hükmü

Namazın farz kılındığını belirten ayet:

“Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, rükû edenlerle beraber rükû edin.” (Bakara, 2/43)

Namazın nasıl kılınacağını ve önemini açıklayan bir diğer ayet:

“Namaz müminlere vakitli olarak farz kılınmıştır.” (Nisâ, 4/103)

3. Kur’an’ın Kolaylaştırılmış Olması

Kur’an’ın anlaşılması ve hatırlanması kolay bir kitap olduğuna dair ayet:

“Andolsun, biz Kur’an’ı öğüt almak için kolaylaştırdık; öğüt alan yok mudur?” (Kamer, 54/17)
Aynı konu, başka ayetlerde de tekrarlanarak Kur’an’ın evrenselliği ve insanların onu anlaması gerektiği vurgulanır:

“Biz, hatırlayıp düşünmeniz için onu Arapça bir Kur’an olarak indirdik.” (Yusuf, 12/2)

4. Zulmedenlerin Akıbeti

Haksızlık edenlere Allah’ın dünyada ve ahirette ceza vereceğiyle ilgili ayet:

“Zalimler, yaptıklarının cezasını elbette çekeceklerdir.” (En’am, 6/135)

Bu ayet, başka bir ayette daha net bir şekilde açıklanır:

“Zalimler için ne bir dost vardır ne de sözü dinlenir bir şefaatçi.” (Mümin, 40/18)

5. İnfakın Önemi

İnfak (Allah yolunda harcama yapma) ile ilgili ayet:

“Allah yolunda ne harcarsanız, Allah onun karşılığını verir.” (Sebe, 34/39)

İnfakın nasıl yapılması gerektiğiyle ilgili açıklayıcı ayet:

“Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve sizin için yerden çıkardıklarımızdan Allah yolunda harcayın.” (Bakara, 2/267)

6. Ahiretteki Diriliş

Ahirette dirilişin olacağıyla ilgili ayet:

“O, ilk yaratmayı başlatan, sonra onu iade edecek olan (yeniden diriltecek)tir.” (Yunus, 10/4)

Bu dirilişin nasıl olacağına dair açıklayıcı ayet:

“Sizi nasıl yarattıysa, tekrar ona döndürüleceksiniz.” (Araf, 7/29)

Kur’an’ın bu şekilde kendini açıklaması, müfessirler (tefsir alimleri) tarafından da geniş bir şekilde ele alınmış ve “Kur’an’ı Kur’an ile açıklama” tefsir yöntemi çok sık kullanılmıştır. Bu yöntem, Kur’an’ın bütünlüğünü ve ayetler arasındaki bağlantıyı daha iyi anlamamıza yardımcı olur.

@@@@@@@

Kuranı kerimin tüm ayet ve surelerinin birbirleriyle uyum ve bütünlüğü.

Kur’an-ı Kerim’in en dikkat çekici özelliklerinden biri, tüm ayet ve surelerinin içerdiği mükemmel uyum ve bütünlük ile birbirini tamamlamasıdır. Bu özellik, İslam inancına göre Kur’an’ın Allah tarafından indirildiğinin bir delili olarak kabul edilir. Her bir ayet, belirli bir bağlamda indiği halde, Kur’an’ın tamamı incelendiğinde, ayetler arasında çelişki veya tutarsızlık bulunmaz. Bu durum Kur’an’ın hem içerik hem de dil açısından muhteşem bir bütünlüğe sahip olduğunu gösterir.

Kur’an’daki Uyum ve Bütünlüğü Sağlayan Faktörler

1. Tek Kaynaktan İndirilmiş Olması

Kur’an’ın tüm ayetleri, Allah tarafından indirilmiştir. Bu ilahi kaynak, farklı zamanlarda ve farklı olaylar üzerine inmiş olsa da mesajın tutarlılığını korur. Kur’an, kendi uyumunu ve çelişkisizliğini şöyle ifade eder:

“Onlar Kur’an’ı düşünmüyorlar mı? Eğer o, Allah’tan başkası tarafından gelmiş olsaydı, içinde birçok tutarsızlık bulurlardı.” (Nisâ, 4/82)

2. Temel Konularda Tutarlılık

Kur’an, insanlara tevhid (Allah’ın birliği), nübüvvet (peygamberlik), ahiret, adalet, ibadet gibi temel konularda yol gösterir. Bu konular, farklı ayetlerde ele alınmasına rağmen, hiçbir çelişki veya uyumsuzluk yoktur. Örneğin, tevhid inancı, sureler boyunca aynı mesajla tekrarlanır:

“De ki: O, Allah bir tektir.” (İhlas, 112/1)

“O, göklerin ve yerin Rabbidir. O’ndan başka ilah yoktur.” (En’am, 6/3)

Bu iki ayet farklı surelerde geçmesine rağmen aynı tevhid mesajını taşır ve bu konuda tam bir tutarlılık sergiler.

3. Ayetlerin Birbirini Açıklaması (Tefsir etmesi)

Kur’an’daki birçok ayet, diğer ayetlerin anlamını daha derinlemesine açıklar ve tamamlar. Özellikle müteşabih (anlamı kapalı) ayetlerin, muhkem (anlamı açık) ayetlerle açıklanması, bu bütünlüğün önemli bir parçasıdır. Bu yöntem, Kur’an’ın kendi içindeki açıklayıcılığını ve bütünlüğünü gösterir:

“Biz bu Kur’an’da insanlara her türlü örneği verdik ki düşünüp ibret alsınlar.” (Zümer, 39/27) Bu ayet, Kur’an’ın ayetleriyle insanlara yol gösterdiğini ve her meselede rehberlik ettiğini ifade eder.

4. Zaman ve Mekân Üstü Mesaj

Kur’an’ın ayetleri, iniş sebepleri ve bağlamlarına göre belirli olaylara cevap vermek üzere inmiştir. Ancak bu ayetler, yalnızca o zamana ait değil, tüm insanlık için evrensel bir rehberdir. Bu nedenle, geçmişten günümüze kadar insanlar Kur’an’dan dersler çıkarabilmiş ve onu hayatlarına uygulayabilmiştir. Örneğin:

“Ey insanlar! Sizi ve sizden öncekileri yaratan Rabbinize kulluk edin ki takva sahibi olasınız.” (Bakara, 2/21)

Bu ayet, tüm insanları Allah’a kulluk etmeye çağırır ve zaman, mekan fark etmeksizin geçerlidir.

5. Dil ve Üslup Uyumuyla Estetik Bütünlük

Kur’an’ın dili Arapça olmasına rağmen, üslup açısından da büyük bir estetik bütünlük sergiler. Ayetlerin uzunluğu, kelimelerin seçimi ve anlam akışı o kadar uyumlu ve derindir ki, dinleyicilere büyük bir etkileyicilik sunar. Kur’an’ın üslup zenginliği ve tekrarlar, mesajın daha iyi anlaşılmasına ve hatırlanmasına yardımcı olur. Aynı mesajın farklı üsluplarla sunulması, anlamın derinliğini artırır.

6. Mesajların Dönemsel Değişimlere Uyumlu Olması

Kur’an, 23 yıl boyunca peyderpey indirilmiştir ve her ayet, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) karşılaştığı çeşitli durumlara, sorunlara cevap verir. Fakat bu olaylara yönelik inen ayetler, sadece o anın sorunlarına çözüm getirmekle kalmaz, evrensel nitelik taşır. Örneğin, savaş, barış, aile düzeni ve toplumsal ilişkilerle ilgili ayetler, iniş sebeplerine uygun olarak bir olayla ilgilidir, ama aynı zamanda her dönem için geçerli olacak prensipler ortaya koyar.

7. Kur’an’daki Tekrarların Amaçlılığı

Kur’an’da bazı kavramlar ve olaylar sıkça tekrarlanır. Ancak bu tekrarlar, mesajı pekiştirme ve farklı açılardan ele alma amacı taşır. Örneğin, kıssalar (peygamberlerin ve geçmiş kavimlerin hikayeleri), farklı surelerde çeşitli detaylarla anlatılır ve her biri farklı dersler verir. Musa Peygamber’in kıssası bunlara örnek olarak gösterilebilir:

“Firavun, Musa’ya dedi ki: ‘Ey Musa! Eğer sihirle bize üstün gelirsen, seni kesinlikle hapishanelerden birine atarım.’” (Şuara, 26/29)

“Biz Musa’yı, ‘Kavmini karanlıklardan aydınlığa çıkar ve onlara Allah’ın günlerini hatırlat’ diye ayetlerimizle gönderdik.” (İbrahim, 14/5)

Bu olaylar farklı açılardan ele alınarak, okuyucunun her defasında yeni bir ders çıkarması hedeflenir.

Sonuç

Cinler

Cinler, “insan” gibi iradeye sahip yaratıklardır. Allah, onları “dumansız ateşten” yaratmıştır (Rahman Suresi, 55:15). Cinlerin özellikleri arasında görünmez olmaları ve uzun bir ömre sahip olmaları yer alır. Kimi cinler Müslüman iken, kimileri inkârcı olabilir. Cin Suresi’nde, Müslüman ve inkârcı cinlerin davranışlarına dair bilgiler verilir:

> “Gerçekten de içimizde iyiler de var, bunun yanında bizden başka türlü olanlar da var. Farklı yollarda yürüyen çeşitli topluluklar halinde bulunuyoruz.” (Cin Suresi, 72:11)

Cinler de insanlar gibi Allah’a kulluk etmekle yükümlüdürler:

> “Ben cinleri ve insanları yalnızca bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zariyat Suresi, 51:56)

Şeytanlar

Şeytanlar, özellikle iblis kavramı etrafında tanımlanır. Kuran’da, iblisin Allah’a karşı kibirli davranarak Adem’e secde etmeyi reddetmesi ve cennetten kovulması anlatılır (Bakara Suresi, 2:34; Araf Suresi, 7:11-18). Şeytan, insanları doğru yoldan saptırmak için yemin etmiş, kıyamete kadar bu görevi üstlenmiştir:

> “O dedi ki: Madem beni azdırdın, yemin ederim ki insanlara yer yüzünde kötülükleri süsleyeceğim ve onların hepsini saptıracağım.” (Hicr Suresi, 15:39)

Şeytanlar, insanları kötülüğe teşvik eden varlıklar olarak tanımlanır ve sürekli vesvese vermeye çalışırlar (Nas Suresi, 114:4-6). Allah’ın korunmasına sığınan ve inançlı olanlar, şeytanın vesveselerinden uzak kalmaya çalışırlar.

1. Çelişkili Anlatımlar

Soy ağaçları arasındaki farklar:
Luka ve Matta İncilleri, İsa’nın soy ağacını verir; ancak bu soy ağaçları arasında ciddi farklılıklar vardır. Luka, İsa’nın Yusuf’tan Davud’a kadar olan soyunu farklı isimlerle aktarırken, Matta başka bir silsileyi takip eder. Bu durum, İncil’in vahiy olduğu inancıyla çelişkili bir durum olarak görülür.

İsa’nın doğum tarihi:
Luka İncil’ine göre İsa, Kral Herod döneminde doğmuştur (MÖ 4’ten önce), ancak aynı zamanda Suriye Valisi Kirinius’un nüfus sayımı yaptığı dönemden bahsedilir (MS 6). Bu iki tarih arasında ciddi bir tutarsızlık vardır.

İsa’nın son sözleri:
İsa’nın çarmıhta söylediği son sözler, farklı İncillerde değişiklik gösterir:

Matta ve Markos: “Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin?”

Luka: “Babam, ruhumu senin ellerine teslim ediyorum.”

Yuhanna: “Tamamlandı.”

2. Teolojik Tutarsızlıklar

Teslis inancına dair belirsizlikler:
İncil’in hiçbir yerinde “Teslis” (Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un tek bir Tanrı olduğu) terimi açıkça geçmez. Teslis öğretilerinin, sonraki Kilise Konseyleri tarafından geliştirildiği düşünülür. Özellikle Yahudi inancına dayalı tektanrıcılıkla (monoteizm) bu öğreti arasındaki uyumsuzluk eleştirilir.

Pavlus’un öğretileri ve İsa’nın mesajı arasındaki farklar:
Bazı eleştirmenler, Pavlus’un öğretilerinin, İsa’nın orijinal mesajını tahrif ettiğini ve Hristiyan teolojisine yabancı kavramlar kattığını savunur. Örneğin, Pavlus’un kurtuluşun imanla olacağı vurgusu (Romalılar 3:28), İsa’nın eylem ve itaat temelli mesajıyla çelişir.

3. Metinlerin Değişmesi ve Eklemeler

Markos’un sonu:
Markos İncili’nin 16. bölümünün son ayetleri (9-20) birçok el yazmasında bulunmaz. Bu ayetlerin sonradan eklendiği düşünülür. Bu eklemelerde İsa’nın dirilişi ve öğrencilerine görünmesi anlatılır.

Yuhanna’daki zina yapan kadın hikayesi (Johannes 7:53–8:11):
Bu bölümün, ilk dönem el yazmalarında bulunmadığı ve sonradan eklendiği ortaya konmuştur. Bu da metnin otantikliğine dair şüpheleri artırır.

4. Tarihsel ve Arkeolojik Tutarsızlıklar

Nüfus sayımı ve Beytüllahim doğumu:
Luka İncili, Yusuf ve Meryem’in nüfus sayımı nedeniyle Beytüllahim’e gittiğini söyler. Ancak Roma tarihine göre, böyle bir nüfus sayımı hiçbir zaman kaydedilmemiştir. Ayrıca nüfus sayımında herkesin ata yurdunda toplanması gibi bir uygulama da tarihsel olarak gerçekçi görünmez.

İsa’nın tarihi ve yaşamı hakkında boşluklar:
İncil’de, İsa’nın çocukluk dönemiyle 30 yaşına kadar olan dönemine dair çok az bilgi bulunmaktadır. Bu eksiklik, İncil’in metinsel bütünlüğüne yönelik eleştirileri artırmıştır.

5. Diğer Çelişkiler

İsa’nın Tanrı olup olmadığı:

Yuhanna İncili’nde İsa’nın tanrısallığı açıkça ima edilir (Yuhanna 10:30: “Ben ve Baba biriz”).

Diğer İncillerde ise İsa, sürekli olarak Tanrı’ya dua eder ve O’nu üstün bir otorite olarak tanır (Matta 26:39: “Benim değil, Senin isteğin olsun”). Bu durum, İsa’nın insani ve tanrısal doğası arasında bir çelişki oluşturur.

İsa’nın ölümünden sonra olaylar:
İncillerde, İsa’nın ölümünden sonra gerçekleşen olaylar farklı aktarılır. Örneğin, mezarına gidenlerin kim olduğu ve mezarda kimle karşılaştıkları anlatımları çelişir.

6. Metinsel Güvenilirlik Sorunları

Hristiyan dünyasında, İncil’in güvenilirliği üzerine çalışan bilim insanları, yazıların zaman içinde değişime uğradığını düşünmektedir:

İncil’in orijinal metinlerinin kaybolduğu ve mevcut metinlerin kopyalarının kopyaları olduğu bilinmektedir.

Yeni Ahit, İsa’nın ölümünden onlarca yıl sonra (MS 70-100) yazılmıştır, bu da orijinal anlatımların değişebileceği anlamına gelir.

1. Allah’ın Sözü (Kelâmullah)

Kur’an, doğrudan Allah’ın kelamı olarak tanımlanır ve insanlara O’nun mesajını ilettiği ifade edilir.

“Bu, âlemlerin Rabbinin indirdiği bir kitaptır.” (Şuara, 26/192)

2. Hidayet Rehberi

Kur’an, insanlara doğru yolu göstermek ve onları karanlıklardan aydınlığa çıkarmak için gönderilmiştir.

“Bu, kendisinde şüphe olmayan, muttakiler için bir hidayet rehberidir.” (Bakara, 2/2)

3. Apaçık Bir Kitap

Kur’an, mesajını açık bir şekilde ifade ettiğini ve anlamayı kolaylaştırdığını belirtir.

“Biz onu, anlayasınız diye Arapça bir Kur’an olarak indirdik.” (Yusuf, 12/2)

4. Rahmet ve Şifa

Kur’an hem manevi hem de ahlaki sorunlar için bir şifa kaynağıdır ve inananlara rahmet olarak gönderilmiştir.

“Biz Kur’an’dan, müminler için şifa ve rahmet olan şeyler indiriyoruz.” (İsra, 17/82)

5. Hak ve Batılın Ölçüsü (Furkan)

Kur’an, hak ile batılı ayırt eden bir ölçüt olarak tanımlanır.

“Âlemlere bir uyarıcı olsun diye, kuluna Furkan’ı indiren Allah yücedir.” (Furkan, 25/1)

6. Ebedi Mucize

Kur’an, kıyamete kadar hiçbir değişikliğe uğramayacağını ve insanlara meydan okuyan eşsiz bir mucize olduğunu ifade eder.

“Eğer kulumuza indirdiğimizden şüphe ediyorsanız, onun benzeri bir sure getirin.” (Bakara, 2/23)

7. Zikir ve Öğüt

Kur’an, insanlara geçmişi hatırlatarak ders almayı ve Allah’ı zikretmeyi teşvik eder.

“Bu (Kur’an), insanlara bir açıklama, muttakilere bir hidayet ve bir öğüttür.” (Âl-i İmran, 3/138)

8. Nur (Işık)

Kur’an, insanlara karanlıkları aydınlatan bir ışık olarak tanımlanır.

“Elbette size Allah’tan bir nur ve apaçık bir kitap geldi.” (Maide, 5/15)

9. Korunmuş Kitap

Kur’an, Allah’ın koruması altında olduğunu ve hiçbir tahrife uğramayacağını bildirir.

“Şüphesiz, Zikr’i biz indirdik; onun koruyucusu da elbette biziz.” (Hicr, 15/9)

10. Evrenin Kanunlarıyla Uyumlu

Kur’an, insanlara evrenin işleyişine dair ayetlerle düşünmeyi öğütler ve yaratılışla uyumlu bir rehber olduğunu belirtir.

“Yeryüzünde gezip dolaşmıyorlar mı ki, kendilerinden öncekilerin sonunun nasıl olduğunu görsünler?” (Rum, 30/9)