MASALLARIN  DÖŞEMELERİ

         Sözlü halk edebiyatının en güzel bölümlerinden biri de masallardır.Masallarda faydalı olmak amacı ön saflarda yer alır.Masalın eğitici değeri olduğunu bilen halkımız uzun kış gecelerinde masal anlatımına da yer vermiştir.

            Masallarda her kahraman bir karakterin timsalidir.Kişilerin her yaptığında bir ibret dersi gizlenir.İyiler yüceltilir ve kötüler ayıplanır.

            Masallar döşeme adı verilen bir bölümde başlatılır.Döşeme,masalcının dinleyicileri masal atmosferine hazırlamak,onları biraz güldürmek biraz da ustalığını göstermek için düzüp koştuğu sözlerdir.Bunların çoğunu gelenekten alır,biraz da kendi icatlarını katar.Döşemeye ilgili ilgisiz,manalı manasız bir çok sözler doldurur.Bu döşeme örneklerinden bazılarını sunuyoruz:

            -Bir varmış bir yokmuş.Allah’ın kulu çokmuş.Evvel zaman içinde,deve tellal iken,sıçan berber iken,ben onbeş yaşında iken,anamın babamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken...Var varanın,sür sürenin,destursuz bağa girenin hali budur hey!

            Yârân-ı safa,Bekr-i Mustafa kaynadı kafa...Ak sakal,kara sakal,pembe sakal,yeni berber elinden çıkmış bir taze sakal...Kasap olsam sallayamam satırı,nalbant olsam nallıyamam katırı,hamamcı olsam dost ahbab hatırı...Birisi benim karım değil..doğru kelam,bir gün başıma yığıldı hamam...

            Buradan kalkıp gittik gittik.Az gittik uz gittik,dere tepe düz gittik,altı ay bir güz gittik...Bir de arkamıza baktık ki bir arpa boyu yol gitmişiz.Yine kalktık gittik,gide gide gittik...Göründü Çin,Maçin padişahının bağları.Girdik birine,değirmencinin biri değirmen çevirir.Yanında bir de kedisi var.O kedideki göz,o kedideki kaş,o kedideki burun,o kedideki ağız,o kedideki kulak,o kedideki yüz,o kedideki kuyruk...

Az iken uz iken

Deve pisliği koz iken

Annem evde kız iken

Kara tavuk kömürcü,saksağan berber iken.

At ekmekçi,köpek dülger iken

Tavuk saatçi,kedi çuhadar iken

Babam beşikte iken

Annem ağlar anamı sallardım,babam ağlar babamı sallardım.

Derken

Babam düştü beşikten

Ben hopladım eşikten

Anam kaptı maşayı

Babam kaptı meşeyi

Dolandırdılar bana dört bir köşeyi

Anam kaptı yarmayı

Babam ocaktan dolmayı

Dolapta koptu patırtı

Yoğurt üstüme atıldı

Aklım uçtu kurtuldu...

                                               Pınar Yumrutaş