HİCRÎ KAMERÎ SENEYİ
MÎLÂDÎ SENEYE ÇEVİRMEK
Hicrî kamerî sene, mîlâdî seneden 10,875 gün kısadır. Her hicrî
sene başı, bir evvelki hicrî sene başının rast geldiği mîlâdî seneden
11 gün evvel başlar. Takrîben 33 senede, bir mîlâdî sene
içerisinde, iki hicrî sene başı bulunur. Ya’nî 33,58 hicrî ve 32,58
mîlâdî senede bir, birbirini ta’kîb eden iki hicrî seneden birincisinin
başı, Ocak ayının ilk on gününe, ikincisinin başı ise, Aralık ayının
son on gününe ve aynı mîlâdî seneye rastlar. Dahâ sonraki hicrî
senelerin sene başları, mîlâdî 12. aydan birinci aya doğru giderek,
mîlâdî ayların her birine tesâdüf eder. 277. sahîfedeki cedvelde,
aynı mîlâdî seneye rastlayan hicrî senelerden ikincisi, ya’nî Aralık
ayının son on gününe rastlayan hicrî seneler yazılıdır. Meselâ,
1330 hicrî senesi mîlâdî 1911 senesinin Aralık ayında, 1329 hicrî
senesi de, yine mîlâdî 1911 senesinin Ocak ayında başlamakdadır.
Cedvelde yazılı olmayan herhangi bir hicrî senenin başı ile
bunun tesâdüf etdiği mîlâdî sene, cedvelde yazılı olan hicrî ve
mîlâdî senelerden aynı mikdâr sene sonra olurlar.
Cedvelde yazılı olmıyan herhangi bir hicrî sene başının mîlâdî
karşılığını bulmak için, kendinden küçük ve en yakın hicrî sene ile
bunun karşısında yazılı olan mîlâdî sene cedvelden bulunur. Bu iki
hicrî senenin aralarındaki fark, cedvelde bulunan mîlâdî seneye
ilâve edilir. Bu hicrî sene başının, mîlâdî hangi ayda başladığını
anlamak için, iki hicrî sene arasında farkın aylar cedvelinde hangi
aya tesâdüf etdiğine bakılır. Meselâ, 1344 hicrî senenin başına
tesâdüf eden mîlâdî sene, 1344-1330=14 olduğundan,
1911+14=1925 olur. 14 rakamı aylar cedvelinde Temmuz ayına
rastlar.
Bir hicrî sene içerisinde bulunan şemsî ayın, hangi mîlâdî
seneye rastladığı da şöyle bulunur: Bu şemsî ay, hicrî sene başının
rastladığı mîlâdî aydan önceki bir ay ise, hicrî sene başının
rastladığı mîlâdî seneden bir sonraki mîlâdî sene olur.
Tam İlmihâl
(Se’âdet-i Ebediyye) kitâbımızda dahâ fazla bilgivardır.
Hak tecellî eyleyince, her işi âsân eder,
halk eder esbâbını, bir lahzada ihsân eder.
- 276 -
Hicrî sene başlarının tesâdüf etdiği mîlâdî seneleri gösterir
cedveldir.
Mîlâdî
sene
Hicrî
sene
Mîlâdî
sene
Hicrî
sene
1323 724 607 -14
1356 758 640 20
1388 791 672 53
1421 825 705 87
1454 859 737 120
1486 892 770 154
1519 926 802 187
1551 959 835 221
1585 994 868 255
1617 1027 900 288
1650 1061 933 322
1682 1094 965 355
1715 1128 998 389
1748 1162 1030 422
1780 1195 1063 456
1813 1229 1095 489
1845 1262 1128 523
1878 1296 1160 556
1911 1330 1193 590
1943 1363 1226 624
1976 1397 1258 657
2008 1430 1291 691
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Aralık Kasım Ekim Eylül Ağustos Temmuz
17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
Hazîran Mayıs Nisan Mart Şubat Ocak