AHMED ŞAHİN

Namazda çalan telefonu kapatmak namazı bozar mı?

Teknoloji geliştikçe bize yöneltilen sorular da değişmekte, şimdiye kadar hiç sorulmamış sorularla karşılaşmaktayız. Nitekim okuyucum da hiç muhatap olmadığım yeni sorusunu şöyle sormuş. Diyor ki:

- Kullandığım en son model cep telefonum avuç içine sığacak kadar küçük, cebimde ağırlığı anlaşılmayacak kadar da hafif. Bu yüzden bazen namazda cebimde olduğunu unutuyor, kapatmayı akıl edemiyorum. Cemaatle safta iken ansızın çalıyor, bu defa beklesem yanımdakileri rahatsız ediyor, kapatmak istesem namazım bozuluyor, diye düşünüyorum; ama yine de elimi uzatıp kolayca tuşuna basarak kapatıyor, namazıma devam ediyorum. Bu sefer de çevremden, ‘senin namazın bozuldu’ ikazı geliyor, bir şaşkınlık yaşıyorum...

-Namazda iken çalan telefonumu cebimde kapatsam namazım bozulur mu? Yoksa çalan telefonu kapatmak için namazı bozmalı, sonra kapatıp yeniden mi namaza başlamalıyım?

***

Efendim, fıkıh kitaplarının yazıldığı geçmiş devirlerde bugünkü telefonlar gibi ceplere girecek kadar küçük ve hafif konuşan aletler bulunmadığından, bunların ismi verilerek yazılmış özel bir hüküm de bulunmamaktadır. Ancak, yazılan umumi hükümlere baktığımızda çalan telefonu kapatmaya cevap olabilecek ölçüler bulmak da mümkündür. Şöyle ki:

-Namaz içinde yapılan çok iş namazı bozar, az iş bozmaz!.. Bu bir umumi kaidedir.

Bu umumi kaideye şu misallerle açıklık getirebiliriz: Namazda tek el ile yapılan bir iş namazı bozmaz. Mesela namazda secdede başından takkesi düşen kimse, tek el ile takkesini başına koyacak olsa namazı bozulmaz, ama iki eliyle yaparsa bu işi namazı bozulur...

Çünkü namazda iki eli birden namaz dışı bir işle meşgul etmek namazı bozacak kadar çok işten sayılır. Nitekim namazda bir elle bir yeri bir ya da iki defa kaşıyacak olsa namaz bozulmaz, ama üçüncü defa kaşıyacak olursa namaz bozulur. Çünkü bir rekatta bir eli üç defa namaz dışı işle meşgul etmek namazı bozacak çok işten sayılmıştır.

Bu örneklerden hareketle diyebiliriz ki, namazda çalan telefonun tuşuna bir elle kolayca basıp susturmak mümkünse, bu kolay hareket namazı bozmaz, ama iki eli ile bu işi yapacak olursa namaz bozulmuş olur. Çünkü iki eli birden namaz dışı işle meşgul etmek ameli kesir olur, yani namazı bozacak çok işten sayılır.

Hacda iken cebinde telefonu çalan imamın tek elle telefonu kapatıp imamlığına devam ettiğini görenler vardır. Onlar bu konularda biraz daha rahat davranmaktalar. Doğrusu, bizim daha dikkatli davranışımızdır. Çünkü bu gibi namaz dışı el kol hareketleri kerahetten hali olmaz, denmektedir...

Sözün özü: Namaza başlayacak insan önce kendine bir dikkat çekmeli, telefonunu baştan kapatmalıdır. Şayet bir unutma olur da namaz içinde telefon çalarsa tek elle kolayca kapatmasının (mekruh sayılsa da) namazı bozmayacağı söylenebilir.

Bazıl telefon zilleri, gerçekten de cami içinde ibadet edenleri tedirgin etmektedir. En doğrusu, telefonu baştan kapatmak, namazda telefon kapatma namazı bozar mı, bozmaz mı diye bir şüpheye hiç yer vermemektir...

***

Soru: Bazen evde namazda iken kapı zili yahut da masanın üzerindeki telefon çalıyor. Bu durumda namazı bozup cevap vermek mi gerekir, yoksa ne olursa olsun namaza devam etmek mi icap eder?

Cevap: Bunlar sizin bu durumlara vereceğiniz manalara göre değişebilir. Çok acil şeyler bekliyorsanız, kapı çok mühim bir şey için çalınıyor yahut da telefonda acil bir şey için aranıyorsanız namazınızı bozup bunlara cevap verebilir, namazı sonra yeni baştan kılabilirsiniz. Mühimsemiyorsanız namazınızı bozmaz, tamamlamayı tercih edersiniz. Takdir size aittir.

 

09.03.2006